Risico’s op fataal geweld: goed kijken en echt zien!

Hoe kunnen risico’s op fataal relationeel geweld, waaronder femicide, op tijd worden gezien en juist worden getaxeerd? Dit onderzoek laat zien dat het niet eenvoudig is om vast te stellen welke veiligheidsbeoordelings- en risicotaxatie-instrumenten wanneer en op welke manier moeten worden ingezet. Zowel het instrumentarium als de samenwerking tussen betrokken partijen vraagt om verbetering.

Fataal geweld in relaties (waaronder femicide) op tijd signaleren vormt voor betrokken instanties een grote uitdaging. Risico’s op fataal geweld worden zichtbaar in patronen, terwijl instanties vaak alleen losse signalen zien. In dit onderzoek zijn we nagegaan of het bestaande instrumentarium geschikt is om deze risico’s goed te vangen en in te schalen. Dat blijkt niet het geval: zowel het instrumentarium zelf is hier onvoldoende op toegerust, als de samenwerking tussen instanties waarin signalen bij elkaar moeten komen om de patronen te kunnen zien.

We analyseerden de meest gebruikte instrumenten voor veiligheidsbeoordeling en risicotaxatie en betrokken daarin de kernpartners van de aanpak in Europees en Caribisch Nederland: Veilig Thuis/Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling, politie, openbaar ministerie, reclassering, GGZ, vrouwenopvang, Raad voor de Kindermishandeling. We spraken deze partijen over het gebruik van de instrumenten en over de gewenste samenwerking om tot goede veiligheidsbeoordeling en risicotaxatie te komen.

Daaruit tekende zich een duidelijk beeld van de gewenste werkwijze af:

• In de fase waarin wordt gehandeld op een signaal/melding/incident is een snelle weging op basis van zo veel mogelijk, maar relatief oppervlakkige informatie nodig. Het bestaande Risicotaxatie-instrument Huiselijk Geweld (RiHG) kan, mits doorontwikkeld, daarvoor gebruikt worden. Aansluiting bij de ontwikkeling van de Regionale Geïntegreerde Crisisinterventie onder Veiligheid Voorop is wenselijk.
• In de fase van vertragen en verdiepen, wanneer het slachtoffer veilig is maar er wel sprake is van structurele onveiligheid, is meer gelegenheid tot het verkrijgen van een diepgaander en volledig beeld van de situatie. We bevelen aan om daarvoor te gaan werken met de (doorontwikkelde) GIA Risicoscreening en om Veilig Thuis hier een stevige regierol in te geven.

Voor een betere veiligheidsbeoordeling en risicotaxatie voor fataal geweld is betere samenwerking cruciaal. Alleen dan zal een passend instrumentarium effectief kunnen zijn.