Hoe hou je als raad grip op de ontwikkelingen rondom de nieuwe Wmo? Naar aanleiding van onderzoek voor de Rekenkamercommissie van Alkmaar schreven we een handreiking. We bevalen de raad aan om die handreiking allereerst te gebruiken om te toetsen hoe wordt omgegaan met clienten. De handreiking kan op die manier gebruikt worden voor elke prioriteit waar de gemeenteraad aandacht aan wil besteden.

De handreiking is hier te vinden.

Regioplan en het Amsterdam Center for the Study of Lived Religion van de Vrije Universiteit hebben in opdracht van het ministerie van OCW onderzoek uitgevoerd naar de mate waarin cultureel-etnische en religieuze Lesbiennes, Homoseksuelen, Biseksuelen en Transgenders (LHBT’s) onvrijheid ervaren om hun seksuele oriëntatie en gedrag vorm te geven op een door hen gewenste wijze, de wijze waarop zij met deze onvrijheid omgaan en de mate waarin hulpverleningsinstanties zicht hebben op de hierboven genoemde problematiek en daarop inspelen.

Het onderzoek laat zien dat er duidelijk behoefte bestaat aan hulp en dat de betrokkenen die vooral zouden willen (hebben) ontvangen van professionals en, anderzijds, van LHBT-zelforganisaties. Van zo’n professional verwachten ze dat het een goede vertrouwenspersoon is die ervaring heeft met de doelgroep en een gedegen opleiding achter de rug heeft. Veel minder belangrijk vinden ze persoonsgebonden kenmerken van de hulpverlener.

Gespecialiseerde voorzieningen (van zowel professionele als zelforganisaties) zijn vrijwel alleen te vinden in de grote steden. De kennis van specifieke problematiek is maar op een beperkt aantal plekken aanwezig en de weg daarnaartoe is lang en hobbelig, doordat hulpverleners in de eerste lijn (huisartsen, maatschappelijk werkers e.d.) onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden die er in den lande bestaan, of onvoldoende sensitief zijn voor de bijzondere moeilijkheden waar de betrokkenen zich voor gesteld zien. Informatie op het internet voorziet slechts ten dele in deze behoefte.

Bij de uitvoering van de Wmo heeft de provincie onder andere het Kenniscentrum Wmo en Wonen ingesteld. Het Kenniscentrum biedt gemeenten in Noord-Holland een platform voor laagdrempelige kennisuitwisseling en richt zich op wethouders en ambtenaren van alle Noord-Hollandse gemeenten. Deze gemeenten werken in regioverband samen om hun eigen Regionale Sociale Agenda (RSA) uit te voeren.

De provincie vindt het van belang dat het aanbod van het Kenniscentrum aansluit bij de behoefte. Om die reden wordt er jaarlijks een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de gebruikers en niet-gebruikers van het Kenniscentrum. Regioplan heeft in 2013 en 2014 het onderzoek uitgevoerd. Uit beide onderzoeken blijkt dat de activiteiten van het Kenniscentrum aansluiten bij de wensen en behoeften van de doelgroep.

De voorbereidingen op de decentralisatie van de AWBZ zijn in volle gang. Diverse gemeenten hebben al waardevolle ervaringen opgedaan met het anders organiseren van zorg en ondersteuning op lokaal niveau. Regioplan bracht voor de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) goede voorbeelden in kaart, en droeg daarmee bij aan het RVZ-advies ‘Gemeenten, gezondheid en zorg’. De quickscan onderstreept het belang van sociale samenhang, het betrekken van en investeren in burgers. Een integrale aanpak en maatwerk zijn geen loze termen, maar voegen daadwerkelijk kwaliteit toe aan het leven van mensen met een ondersteuningsbehoefte.



Het advies van RVZ vindt u hier.

Het onderzoek, dat is uitgevoerd voor de Rekenkamercommissie van de gemeente Amersfoort, laat zien dat de gemeente er in beleid en uitvoering sinds begin 2012 in is geslaagd om de kanteling van de Wmo vorm te geven. Zowel de consulenten als de cliënten zijn in grote lijnen tevreden over het functioneren van dit proces.



Het doel van het beleid is mensen dusdanig te compenseren in hun beperkingen dat zij volwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer, terwijl zij daarbij tegelijkertijd minder een beroep doen op de individuele voorzieningen die de gemeente in het kader van de Wmo verstrekt. De gemeente houdt echter geen zicht op de mate waarin dit doel bereikt wordt. Evenmin is duidelijk wat de meerwaarde is van de kantelgesprekken, waarin fors wordt geïnvesteerd. Het enige goed zichtbare effect van het nieuwe beleid, namelijk de afname van het aantal aanvragen en de kostenbesparingen die in 2012 ten opzichte van 2011 zijn behaald, wordt waarschijnlijk vooral veroorzaakt door het feit dat inwoners minder vaak recht hebben op een voorziening, niet door de toegenomen nadruk op eigen kracht en sociaal netwerk.

De gemeente Zaanstad wil een aanpak ontwikkelen voor de aansluiting van onderwijs naar werk voor kwetsbare jongeren. Met name jongeren zonder startkwalificatie hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt en doen daardoor vaker een beroep op (gemeentelijke) voorzieningen, bijvoorbeeld een inkomens- of re-integratievoorziening.
Met de decentralisaties Jeugdzorg, de Awbz-begeleiding en de komst van de Participatiewet krijgt de gemeente een grotere verantwoordelijkheid in de ondersteuning van deze jongeren. Om op basis van deze nieuwe ontwikkelingen een adequate aanpak voor kwetsbare jongeren te kunnen ontwikkelen, wil de gemeente Zaanstad meer inzicht in de groep kwetsbare jongeren en wil zij in beeld hebben welke kansen en risico’s zich op lokaal niveau voor doen. Regioplan heeft dit voor de gemeente Zaanstad in kaart gebracht.

Regioplan is door het stadsdeel West (gemeente Amsterdam) gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de samenwerking tussen de afdeling Wijken van het stadsdeel, de welzijnsorganisatie ABC West en buurtbewoners bij de totstandkoming van de ‘Analyse van de buurt’, ‘Agenda van de Buurt’ en ‘Actieplannen’. Doel van het onderzoek was om te leren van het afgelopen jaar en om de samenwerking in de toekomst verder te kunnen verbeteren.

Het onderzoeksrapport is (nog) niet openbaar.

In 2011 werd door de rekenkamercommissie De Ronde Venen (hierna: RKC) een onderzoek uitgevoerd naar de subsidierelatie tussen de gemeente De Ronde Venen en de Stichting De Baat. Het onderzoek kwam tegemoet aan een verzoek van de gemeenteraad daartoe. Het door de RKC uitgevoerde onderzoek heeft betrekking op de wijze waarop de subsidierelatie in 2010 is vormgegeven. In maart 2012 is het rekenkamerrapport in de raadscommissie Inwonerszaken/Samenleving besproken. De raadscommissie heeft de wethouder gevraagd alle aanbevelingen van de RKC over te nemen. De wethouder heeft dit toegezegd.



De subsidierelatie is sinds het verschijnen van het rekenkamerrapport onderwerp van politieke discussie gebleven. Mede om die reden is het nuttig om na te gaan of aan de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport uitvoering is gegeven. In een door Regioplan uitgevoerd vervolgonderzoek werd nagegaan of en in hoeverre aanbevelingen zijn opgevolgd, hoe de gemeenteraad de uitvoering van aanbevelingen heeft bewaakt en in welke mate het rekenkamerrapport bruikbaar is geweest voor betrokken partijen.

In Amsterdam Zuid wordt de maatschappelijke dienstverlening, exclusief de schuldhulpverlening via een tenderprocedure aanbesteed voor 2014 en volgende jaren. Regioplan ondersteunt grote uitvoerder (PuurZuid) bij vormgeven van het (vernieuwde) aanbod en bij het schrijven van de offertes.

In Wageningen is het madi werk (Maatschappelijke Dienstverlening) in 2012 via een tenderprocedure opnieuw aanbesteed. Daaraan voorafgaand is samen met de uitvoerders een nieuwe beleidsnota opgesteld waarin de gewenste maatschappelijke effecten centraal staan en de vraag van de burgers leidend moet zijn voor de uitvoering. De tenderprocedure heeft geleid tot een herschikking van gelden en uitvoerders. Regioplan heeft de tenderprocedure geëvalueerd en daarbij de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid van de procedure beoordeeld. Met name is gekeken of de uitgangspunten van welzijn nieuwe stijl zijn geland bij de uitvoerders.