Hoe kunnen we de maatschappij zo organiseren dat mensen werk en privé makkelijker kunnen combineren? In de afgelopen vier jaar is in het kader van de Stimuleringsmaatregel Dagindeling, in 140 experimenten naar oplossingen gezocht. Eén van de experimenten betreft de invoering van combifuncties. Dit zijn functies waarbij werken in onderwijs, opvang en de sector vrije tijd gecombineerd worden. Regioplan heeft een onderzoek uitgevoerd naar de behoefte aan combifuncties, de kansen en de knelpunten die zich hierbij aandienen en de consequenties van combifuncties voor taak- en opleidingsprofielen.

Eind 2001 is een inventariserend onderzoek afgerond waarbij bekeken is welke bijdrage het (post) HBO/WO kan leveren aan het herkennen, voorkomen en verminderen van arbeidsrisico’s. Er is gesproken met respondenten binnen Arbo-kennisinstellingen, ondersteunende instellingen, bedrijven en opleidingen. Het doel van het onderzoek was om te beschrijven in hoeverre er aandacht wordt besteed aan Arbo in het hoger onderwijs en hoe de ideale invulling van dit thema in de curricula vorm zou kunnen krijgen. Daarnaast heeft het onderzoek geleid tot een aantal concrete aandachtspunten die een eerste aanzet kunnen zijn voor beleid dat gericht is op het inbrengen van het thema Arbo in het hoger onderwijs.

Regioplan heeft in samenwerking met Inregia uit Zweden voor de tweede keer een onderzoek naar zwartwerk in Europa uitgevoerd. Het eerste onderzoek in 2000 had als onderwerp de geïnitieerde politieke maatregelen in zeven EU lidstaten om zwartwerk tegen te gaan (Undeclared Labour in Europe). Het nieuwste rapport is een diepte-analyse van de specifieke kenmerken van zwartwerk in alle 25 Europese lidstaten.

In de populatie van langdurige bijstandsontvangers komen naast blijvers ook stromers voor. In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam (Prof. Dr. C. Schuyt) is onderzocht hoe verklaard kan worden dat sommige groepen wel in staat zijn na een langdurig verblijf in de bijstand de weg naar de arbeidsmarkt te vinden en andere niet. Geconcludeerd is dat de redenen hiervoor voor een belangrijk deel in de persoonlijke omstandigheden en kenmerken van betrokkenen liggen en dat deze bovendien tijdens het verblijf in de bijstand ontstaan. Deze conclusie onderstreept het belang van individuele en intensieve aandacht voor potentiële blijvers in een zo vroeg mogelijk stadium van hun bijstandsafhankelijkheid.

Werkloosheidsbestrijding onder klinkende namen als de Sluitende Aanpak, de Agenda voor de Toekomst, de ‘Wet SUWI’ en Hoogwaardig Handhaven herbergen een veelheid aan beleidsdoelen en instrumenten. De Raad voor Werk en Inkomen (RWI) vroeg Regioplan te onderzoeken in hoeverre deze impulsen vanuit de Europese Unie (EU) en het Rijk doorklinken in het gemeentelijk beleid ten aanzien van bijstandsgerechtigden. En: heeft dit beleid resultaat? De laatste vraag is urgent: de Wet Werk en Bijstand (WWB) kort gemeenten met een toenemend aantal bijstandscliënten op hun budget. Het onderzoek richtte zich op twaalf gemeenten: welke vormen van beleid ter voorkoming van langdurige bijstandsafhankelijkheid zijn aanwijsbaar en in hoeverre werpen deze inspanningen vrucht af? Belangrijke conclusie: gemeenten ontwikkelen tal van initiatieven om bijstandsafhankelijkheid te voorkomen, maar het zicht op resultaat van al deze inspanningen ontbreekt nagenoeg.

In dit onderzoek zijn de mogelijkheden geïnventariseerd voor de invoering van een verlofspaarregeling in de bloemen- en plantendetailhandel. Het onderzoek was erop gericht informatie op te leveren over eventuele behoeften van werknemers aan een verlofspaarregeling, de houding van werkgevers tegenover zo’n regeling en de kenmerken van een regeling die passend is voor de branche.

In mei 2000 is in het deelconvenant ‘Verzuimbegeleiding en reïntegratie primair en voortgezet onderwijs’ door de verschillende partners op de onderwijsarbeidsmarkt afgesproken dat het ziekteverzuim in drie jaar tijd met één procentpunt afgenomen moet zijn ten opzichte van 1999. Personeelsverzuim legt immers, in verband met de noodzaak tot vervanging, een grote financiële druk op de middelen die scholen, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Vervangingsfonds tot hun beschikking hebben. Bovendien is bij een krappe arbeidsmarkt een zo optimaal mogelijke aanwending van het arbeidspotentieel van groot belang. Het Ministerie en het Vervangingsfonds willen daarom jaarlijks inzicht in het verzuim binnen het onderwijs. Daartoe worden jaarlijks een aantal kengetallen vastgesteld. Deze publicatie gaat in op de verzuimkengetallen over het jaar 2002. Behalve de landelijke cijfers worden er ook kengetallen gepresenteerd die zijn uitgesplitst naar verschillende achtergrondkenmerken van werknemers en scholen.

In opdracht van het Verbeterteam Woonbranche en IMKO Opleidingen heeft Regioplan onderzocht welke aspecten van het werken in de branche ‘wonen’ door medewerkers aantrekkelijk en minder aantrekkelijk worden gevonden. Het onderzoek bestond uit een schriftelijke enquête onder medewerkers in verschillende functiegroepen en groepsgesprekken met personeelsmanagers en leerlingen van beroepsopleidingen. Op basis van de bevindingen zijn aanbevelingen geformuleerd over de ontwikkeling van het personeelsbeleid van werkgevers in de branche, met het oog op beperking van de uitstroom van medewerkers en stimulering van de instroom van nieuwe medewerkers in dit deel van de arbeidsmarkt.

Regioplan heeft in juli 2003 voor het Ministerie van SZW een quick scan uitgevoerd, waarmee een beeld wordt geschetst van de markten voor arbo- en reïntegratiedienstverlening aan de hand van de thema’s omzet, eigendomsverhoudingen en samenwerkingsverbanden. Het rapport biedt voor de twintig grootste arbodiensten en de veertig grootste reïntegratiebedrijven de omzetcijfers van 2002 en voor een deel ook van eerdere jaren. Hierdoor ontstaat er een beeld van de omzetontwikkelingen op de beide markten. Verder is onderzocht in welke mate er eigendomsrelaties en/of structurele samenwerkingsverbanden bestaan tussen arbodiensten, reïntegratiebedrijven en verzekeraars, met daarbij speciale aandacht voor de positie van brancheloketten.

In 2001 is in de branche woningcorporaties een arboconvenant afgesloten. Dit convenant richt zich op het voorkomen van RSI en werkdruk en het bevorderen van re-integratie. De Branchebegeleidingscommissie heeft Regioplan gevraagd om onderzoek te doen naar kwantitatieve gegevens over ziekteverzuim en WAO instroom in de branche en naar re-integratiebevorderende strategieën. Hiervoor is onder alle woningcorporaties een schriftelijke enquete gehouden en zijn bij veertig corporaties aanvullend telefonische interviews gehouden. Ook is gesproken met arboartsen, een accountmanager en een branchemanager van de arbodienst waar de meeste corporaties zijn aangesloten.