Mentale kracht op Maat
Voor A&O fonds Gemeenten voerden we een onderzoek uit naar Mentale Kracht op Maat. Uit de Personeelsmonitor Gemeenten 2024 blijkt dat werkdruk een van de grootste veroorzakers is van ziekteverzuim binnen gemeenten. Binnen de gemeentelijke organisatie is de mentale belasting van gemeentemedewerkers steeds meer een aandachtspunt. Het A&O fonds wil gemeenten daarom ondersteunen bij het versterken van de mentale kracht van hun medewerkers.
Mentale gezondheid is afhankelijk van een uiteenlopende verzameling aan factoren, waaronder werkomgeving, woon- en leefomgeving, levensgebeurtenissen en demografische kenmerken zoals leeftijd. Het werken aan mentale gezondheid vraagt daarom ook om een doelgroepspecifieke aanpak. A&O fonds Gemeenten wil daarom inzicht krijgen in welke groepen gemeentemedewerkers mentale belasting ervaren, hoe dit zich manifesteert en welke maatregelen daarbij passen.
We hebben eerst een deskstudie uitgevoerd waarin we zochten naar bewezen maatregelen in de Nederlandse context. Ook onderzochten we welke doelgroepen baat hebben bij extra ondersteuning op het gebied van mentale kracht. Onze bevindingen uit de literatuur hebben we vervolgens getoetst tijdens werksessies met gemeentelijke HR-professionals.
Uiteindelijk leverden we de Inspiratiegids Mentale Kracht op. We identificeerden vijf risicogroepen die extra aandacht verdienen als het gaat om mentale kracht. Deze groepen worden geconfronteerd met extra risicofactoren, waardoor zij vatbaarder zijn voor mentale klachten.
- Jongere medewerkers (<35 jaar)
- Oudere medewerkers (55+)
- Medewerkers met zorgtaken
- Medewerkers in emotioneel zware functies
- Medewerkers in cognitief complexe(re) functies
Vervolgens biedt de gids een overzicht van ruim 50 maatregelen verdeeld over vijf thema’s die effectief zijn gebleken in ofwel de wetenschap of de praktijk. We hebben hiervoor het Job Demands–Resources model als kader gebruikt. Door een balans in energiegevers en energievreters kunnen medewerkers mentaal gezond aan het werk blijven. De thema’s waarin de maatregelen zijn verdeeld zijn:
- Maatregelen voor werktijden, locatie en flexibiliteit.
- Maatregelen voor taken en verantwoordelijkheden.
- Maatregelen voor sociale en veilige werkomgeving.
- Maatregelen voor mentale vitaliteit.
- Maatregelen voor ondersteuning in de privésfeer.
Naast deze maatregelen bieden we handvatten en kaders voor gemeenten om in het achterhoofd te houden. Hoe ga je aan de slag met het implementeren van de maatregelen en waar moet je rekening mee houden?