Op welke wijze kan de gemeenteraad optimaal invloed uitoefenen op de hoofdlijnen van het gemeentelijke beleid? Wij hebben de gemeenteraden van Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg een spiegel voorgehouden die de raden in staat stelt te reflecteren op hun kaderstellende rol en daarin desgewenst verbeteringen in aan te brengen.

Drie rollen

Kaderstellen, controleren en het volk vertegenwoordigen zijn drie taken van de gemeenteraad die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De gemeenteraad heeft sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur (2002) een versterkte kaderstellende en controlerende rol. Eén van de doelstellingen van deze wet is om het bestuur transparanter en opener te maken; met andere woorden om het toegankelijker te maken voor de burger. Daarmee wordt ook de volksvertegenwoordigende rol van de raad gefaciliteerd.

De rekenkamercommissie (rkc) van de gemeenten Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg heeft onderzoek laten uitvoeren naar de rol en taakopvatting van de raad. Vragen die gesteld zijn, waren: hoe kijken de raden daar zelf naar hun kaderstellende rol; hoe wordt de kaderstellende rol ingevuld; waar gaat het goed; en waar kan het beter? Met dit onderzoek wil de rkc de raden ondersteunen om op een meer strategische wijze te reflecteren op hun positie en verantwoordelijkheden in een veranderend (lokaal) politiek-bestuurlijk bestel.

Spiegel

Voor het onderzoek zijn beleidsdocumenten en debatten geanalyseerd, is een survey uitgevoerd onder raadsleden en is gesproken met de burgemeesters, griffies en gemeentesecretarissen. Elke gemeente heeft vervolgens een spiegel gekregen waarin raadsleden kunnen zien hoe zij de kaderstellende rol van de gemeenteraad beschouwen en hoe zij aankijken tegen die rolinvulling. Dit nodigt de raden ertoe uit om met enige regelmaat kritisch stil te staan bij hun kaderstellende rol.

Resultaten

Alle vier de gemeenten hechten veel belang aan hun kaderstellende taak, maar geven tegelijkertijd aan dat ze het niet altijd even gemakkelijk vinden die taak naar behoren in te vullen. Zij wijzen hierbij op de ‘overload’ aan informatie die zij ontvangen van de colleges van burgemeester en wethouders, waardoor het lastig kan zijn op de hoofdlijnen van beleid te concentreren en daarover een kaderstellend debat te voeren. Nogal eens wordt het kaderstellende debat aangegaan vanuit de wens een sluitende begroting te hebben; het gevaar hierbij is dat er teveel wordt ingegaan op financiële details en de hoofdlijnen van het beleid uit het oog worden verloren. De griffies kunnen een belangrijke rol spelen in het faciliteren van de raden om hun kaderstellende rol beter in te vullen, maar ook de raadsleden zelf moeten zich meer gaan concentreren op de hoofdlijnen van beleid en minder inzoomen op de (vaak financiële) details. Het herkennen van die hoofdlijnen zou meer samen met het college en de griffie moeten worden opgepakt.

Meer informatie?

Neem contact op met Frank.

Hoe doeltreffend, doelmatig en rechtmatig is het gemeentelijk armoede- en schuldhulpverleningsbeleid in Pijnacker-Nootdorp? Leidt het beleid ertoe dat iedereen kan meedoen? En wat kan de gemeenteraad in zijn kaderstellende en controlerende rol doen om de effectiviteit van de aanpak positief te beïnvloeden?

Om deze en andere vragen omtrent het armoede- en schuldhulpverleningsbeleid in Pijnacker-Nootdorp te beantwoorden kijken wij naar de prestaties, ervaringen en resultaten van het huidige beleid. Ook zal worden gekeken naar de armoedemonitor die in juni 2019 uitkomt. Zo wordt in kaart gebracht wat de beschikbare informatie zegt over de doeltreffendheid en de doelmatigheid van het beleid. Het onderzoek heeft ook tot doel om handvaten te geven aan de gemeenteraad om zijn kaderstellende en controlerende rol beter in te vullen.

Meer informatie?
Neem contact op met Miranda.

Zijn de subsidiegelden in het sociaal domein effectief en doelmatig? Voor de gemeente Haarlem hebben we vier subsidietrajecten geanalyseerd op de evalueerbaarheid en de doeltreffendheid van deze trajecten. Het betrof twee grote instellingssubsidies en twee kleinere trajecten. Deze analyse betrof het gehele subsidieproces: van doorvertaling van gemeentelijke beleidsdoelen naar de uitvraag, van de uitvraag naar de aanvraag en van de aanvraag naar de uitvoering en de verantwoording van de activiteiten door de instellingen. Vervolgens hebben we samen met twee gesubsidieerde instellingen en de gemeente de verbetermogelijkheden in de praktijk gebracht.

Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frank.

Sinds 2011, het jaar dat de gemeente Stichtse Vecht werd gevormd, heeft de gemeente de uitdaging om het economisch beleid aan te scherpen serieus opgepakt. In een aantal fasen is gewerkt aan een coherente economische visie op de toekomst van de gemeente, uitgewerkt in een programma met concrete activiteiten. Daarbij is actief samenwerking gezocht met de lokale ondernemers en is capaciteit binnen het ambtelijk apparaat gecreëerd. Veel voorgenomen activiteiten zijn gerealiseerd, sommigen (nog) niet. Het is echter moeilijk vast te stellen of het beleid het gewenste effect heeft gesorteerd en de doelen behaald zijn. Aan de gemeente willen wij meegeven dat het na alle inspanningen nu tijd is voor reflectie en focus, voordat het economisch beleid verder wordt uitgebouwd en doorgezet. Dit rapport kan daarbij helpen.

Samen met de gemeente Haarlem en twee uitvoerders in het sociaal domein ontwikkelden we een nieuwe subsidiesystematiek, om beter zicht te krijgen op de effectiviteit en doelmatigheid van de subsidiegelden. Dit project was een vervolg op een eerder onderzoek waarin we de huidige subsidiesystematiek hebben geanalyseerd en verbetervoorstellen hebben geformuleerd. Met dit onderzoek brachten we die verbetervoorstellen in praktijk.

Het onderzoek vond plaats in opdracht van de Rekenkamercommissie Haarlem. Dit heeft geresulteerd in de rapportage Leren waarderen. Vergroten van de evalueerbaarheid van welzijnssubsidies.

Meer informatie?
Neem contact op met Frank.

Wat betekent dat eigenlijk: ‘inzetten op eigen kracht’? Voor de rekenkamer van Amersfoort onderzochten we wat verschillende stakeholders in het sociaal domein onder ‘eigen kracht’ verstaan. De invulling van dat begrip heeft namelijk gevolgen voor wat inwoners aan zorg en ondersteuning kunnen krijgen. Het onderzoek helpt de betrokken partijen om tot een duidelijk, gezamenlijk beeld te komen van wat zij kunnen verwachten van hulpvragers zelf.

Meer informatie?
Het rapport is te vinden op de website van de Rekenkamer Amersfoort.

Voor vragen kan contact op  genomen worden met Katrien.

Wat veroorzaakt de budgetoverschrijdingen in het Venlose sociaal domein? Om deze vraag te beantwoorden maakten we een financiële benchmark en voerden we een inhoudelijke analyse van de budgetoverschrijdingen uit. We concludeerden enerzijds dat Venlo in het verleden keuzes heeft gemaakt die hebben geleid tot een hoge zorgconsumptie. Daarnaast belemmerden deze keuzes een verschuiving van zwaardere naar lichtere vormen van hulp en ondersteuning. Aan de andere kant is de begroting waarmee wordt gewerkt te laag; een realistisch kostenniveau ligt voor deze gemeente hoger.

We voerden het onderzoek samen met Cebeon uit in opdracht van de rekenkamer van Venlo.

Meer informatie
Klik hier voor het volledige onderzoeksrapport. Voor vragen kunt u contact opnemen met Katrien.

In 2006 is de gemeente Rhoon gestart met vernieuwingsplannen voor het centrum. Bijna tien jaar later zijn de plannen nog steeds niet gerealiseerd. Rekenkamercommissie Albrandswaard wilde graag weten waar het fout is gegaan.

Om dit inzichtelijk te maken, hebben we de beleidsprocessen rondom de vernieuwing van het centrum geanalyseerd. Door de beslissingen die zijn genomen chronologisch te bestuderen, werd duidelijk waar in het proces er fouten zijn gemaakt en welke gevolgen dit heeft gehad. Onze analyse kan helpen om herhaling van dergelijke fouten in de toekomst te voorkomen.

Meer informatie?
Neem contact op met Ger.

Rekenkamer Amersfoort wilde graag inzicht in de uitvoering en opbrengsten van het integratiebeleid in gemeente Amersfoort op het vlak van huisvesting, taalonderwijs en participatie. Om inzicht te krijgen in de uitvoering hebben we bestudeerd op welke manier het beleid in de gemeente is georganiseerd en welke budgetten hiermee gemoeid zijn. Een centrale vraag hierbij was met welke partijen de gemeente samenwerkt in de uitvoering van het integratiebeleid en hoe deze samenwerking verloopt.

Daarnaast wilde de Rekenkamer graag inzicht in de opbrengsten en effecten van het integratiebeleid. Aan de hand van de realistische evaluatiemethode hebben we vastgesteld of de beoogde resultaten van het integratiebeleid zijn behaald (output en outcome) en hoe de resultaten samenhangen met elementen uit het beleid en elementen uit de context.

Meer informatie?
Neem contact op met Arend.

Wie bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvraagt, moet enige tijd wachten op het besluit en daarmee op het geld. Om die periode te overbruggen kan de aanvrager een voorschot krijgen. De rekenkamercommissie Enschede liet ons onderzoek doen naar beleid en praktijk van deze bevoorschotting. Daarvoor zijn onder andere dossiers geanalyseerd en bijstandsaanvragers geïnterviewd.

Het rapport laat zien dat de uitvoering door de gemeente Enschede op belangrijke aspecten afwijkt van de Participatiewet. Zo worden voorschotten niet ambtshalve (zonder aanvraag) verstrekt, maar dienen Enschedese klanten zelf om een voorschot te verzoeken. Verder zijn de voorschotten niet altijd van de juiste hoogte, en worden ze niet altijd binnen de wettelijke termijn vier weken verstrekt.

Minstens zo relevant is dat navraag leert dat ook veel andere gemeenten een dergelijke werkwijze hanteren.

Meer informatie?
Neem contact op met Bob.