Regioplan onderzocht voor de rekenkamercommissies van Oostzaan en Wormerland de rol van de gemeenteraad in het re-integratiebeleid van de gemeenten. Beide gemeenten hebben een aantal taken op het gebied van de WWB uitbesteed aan de gemeente Zaanstad. Wormerland heeft beleid en uitvoering van re-integratie in eigen hand gehouden. Oostzaan heeft al deze taken uitbesteed. De gemeenteraden ontvangen geen informatie over beleid en resultaten en hebben hierop dus geen zicht. Zij hebben in de afgelopen jaren ook niet gevraagd om meer informatie over het beleid en de resultaten. De kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraden over het re-integratiebeleid is dus zeer beperkt geweest.

Regioplan heeft in 2012 en 2014 in opdracht van het ministerie van SZW onderzoek gedaan naar de stand van zaken omtrent vakmanschap in de gemeentelijke re-integratiesector. De onderzoekers stellen vast dat gemeenten zich in een transitiefase bevinden waarin wordt gewerkt aan het ontwikkelen en vergroten van de professionaliteit van de organisatie en van de klantmanager. Gemeenten hebben de afgelopen jaren duidelijke stappen gezet op de weg naar verdere professionalisering, met name in het bewustwordingsproces en het draagvlak voor vakmanschap. De volgende stap moet zijn de vertaling hiervan naar de uitvoering van het werk.

De gemeente Eindhoven is sinds medio 2011 bezig de toegang van Eindhovenaren tot een WWB-uitkering meer gestructureerd en methodisch in te richten. Het doel hiervan is alleen nog die Eindhovenaren een WWB-uitkering toe te kennen die deze echt nodig hebben en er recht op hebben. We concluderen dat de preventie van de gemeente Eindhoven in het eerste kwartaal van 2012 succesvol is geweest, maar merken hier wel bij op dat dit succes niet alleen moet worden bezien vanuit het oogpunt van de preventiequote maar ook vanuit het oogpunt van wat er verder met de afhakers gebeurt. Via dit onderzoek hebben we voor nagenoeg de hele groep afhakers dit inzicht weten te verschaffen en bieden we voor degenen bij wie dat niet is gelukt aanknopingspunten voor verder onderzoek.

Regioplan ondersteunde het ministerie van SZW in 2012 voor de tweede maal bij het verwerken van de aanvragen voor een IAU-uitkering 2011.

Gemeenten krijgen van het rijk jaarlijks een budget om de WWB-uitkeringen mee te betalen. De hoogte van het budget wordt met behulp van een verdeelmodel op basis van objectieve en/of historische criteria bepaald. In 2011 waren de totale uitkeringslasten aan WWB-ers in veel gemeenten hoger dan de rijksbijdrage aan het inkomensdeel WWB. Dit heeft geleid tot veel aanvragen voor een Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU).

De gemeenten zijn financieel verantwoordelijk en moeten de WWB binnen de gestelde budgettaire grenzen uitvoeren. Indien er echter sprake is van een rechtmatige uitvoering én een uitzonderlijke situatie op de arbeidsmarkt, en als het tekort niet te wijten is aan beleid of uitvoering, kunnen gemeenten een Incidentele Aanvullende Uitkering krijgen. De IAU is bedoeld voor incidentele tekorten van meer dan tien procent. De eerste tien procent van de budgetoverstijging is voor eigen risico van de gemeente.

Dit project heeft niet geresulteerd in een openbare publicatie.

Met ingang van 2012 moeten jongeren eerst vier weken zoeken naar werk voor ze een Wwb-uitkering aan mogen vragen. Met ingang van 1 juli 2012 hebben ze ook de plicht om te onderzoeken of ze terug kunnen naar school. Als die mogelijkheid er is, dan bestaat er geen recht op bijstand.

De Inspectie SZW deed in 2012 onderzoek naar de implementatie van deze maatregelen. In de eerste helft van 2013 onderzocht de Inspectie de wijze waarop gemeenten deze maatregelen uitvoeren. Regioplan heeft de onderzoekers Geerten Kruis en Francien Rosing bij de Inspectie gedetacheerd om bij de uitvoering van dit onderzoek te ondersteunen. Zij schreven het onderzoeksplan, ontwikkelden meetinstrumenten, voerden de dataverzameling uit, analyseerden de verzamelde data. Ook hebben zij de rapportage van de uitkomsten voor hun rekening genomen.

Twee onderzoekers van Regioplan hebben op detacheringsbasis bij de Inspectie SZW onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen de sectoren Werk & Inkomen en de geestelijke gezondheidszorg, bij de begeleiding van klanten met psychische problemen. Het onderzoek bestond uit een beleidsstudie, een kwalitatief deel (interviews) en een kwantitatief deel (enquête). Uit het onderzoek blijkt dat W&I professionals onvoldoende gebruikmaken van intensieve vormen van samenwerking met GGZ-professionals.

Naar aanleiding van het onderzoek schreven de onderzoekers een artikel in Sociaal Bestek (feb. 2013).

Mensen met een arbeidsbeperking hebben vaker een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Werkgevers zijn bovendien terughoudend om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen vanwege de vrees dat die mensen sneller uitvallen. De cijfers tonen aan dat er relatief weinig klanten met een arbeidsbeperking aan het werk komen.

Dit vormde voor de Inspectie SZW reden om de vraaggerichte dienstverlening van UWV en gemeenten voor klanten met een arbeidsbeperking (maar met arbeidsmogelijkheden) centraal te stellen in hun onderzoeksprogramma.

Drie (gedetacheerde) onderzoekers van Regioplan hebben de inspectie geholpen bij de uitvoering van dit onderzoek, met name bij de dataverzameling, analyse en rapportage.

Regioplan heeft in het najaar van 2012 in opdracht van de gemeente Eindhoven onderzoek gedaan naar afhakers aan de poort van de bijstand. In dit onderzoek is nagegaan wat er gebeurt met die Eindhovenaren die na een eerste aanmelding voor een WWB-uitkering om wat voor reden dan ook uiteindelijk niet in de uitkering terecht komen. In 2013 is Regioplan in een vervolgonderzoek nagegaan wat de financiële situatie is van Eindhovense afhakers aan de poort van de bijstand. Het rapport is niet openbaar.

In dit onderzoek in opdracht van de rekenkamercommissie van de gemeente Alphen aan den Rijn lag de focus op de effectiviteit van het re-integratiebeleid vanuit het perspectief van de klant. Hoe worden klanten geselecteerd? Sluiten de trajecten goed aan bij de klanten (maatwerk)? Wat gebeurt er met klanten die uitvallen? In hoeverre krijgen klanten meerdere trajecten achter elkaar? Met name het dossieronderzoek heeft een goed beeld gegeven van het perspectief van de klant.

Regioplan deed in opdracht van de Rekenkamer van de gemeente Boskoop onderzoek naar de effectiviteit van het re-integratiebeleid van deze gemeente. Een onderdeel van het onderzoek was een kosten-batenanalyse van het re-integratiebeleid.