In de jeugdstrafrechtketen is de laatste tijd toenemende aandacht voor het gebruik van betrouwbare en valide diagnostische methoden. Ook wordt gesproken over het belang van een op de persoon toegesneden sanctie of interventieprogramma. Om dit mogelijk te maken is het Landelijke Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen ontwikkeld. Dit instrument maakt het mogelijk om het risico op herhaald delictgedrag beter in te schatten en tevens om tot passende interventies te komen. Regioplan deed in 2011 onderzoek in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) naar de validiteit en betrouwbaarheid van het instrumentarium.

Gedurende de zomermaanden van 2010 heeft Regioplan in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met Research voor Beleid een onderzoek uitgevoerd naar de kwalitatieve resultaten van het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Met het Actieplan wilde de regering voorkomen dat jongeren langdurig aan de kant kwamen te staan. Het geld wat daarvoor beschikbaar was, is over dertig regionale Actieplannen verdeeld. Het onderzoek bestond uit het uitvoeren van groepsgesprekken met de netwerkpartners in elk van de dertig regio’s waar een actieplan was ontwikkeld en uitgevoerd. De betrokken partijen waren veelal de regionaal projectleider jeugdwerkloosheid, vestigingsmanager van de Werkpleinplusvestiging, vertegenwoordigers van overige gemeenten in de regio, ROC en Colo. De resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt in een brief aan de Tweede Kamer met daarin de kwantitatieve en kwalitatieve resultaten van het Actieplan Jeugdwerkloosheid.

In Nijkerk opent binnenkort het eerste Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). In opdracht van de gemeente Nijkerk heeft Regioplan onderzocht wat de behoeften en wensen van jongeren en ouders zijn als het gaat om het nieuw te starten CJG. Voor meer informatie zie ook het onderzoek naar het CJG in tien gemeenten.

Regioplan is betrokken geweest bij het aanscherpen van de indicatiestelling waarmee toezichtniveaus worden vastgesteld door Reclassering Nederland. In 2008 heeft Reclassering Nederland de indicatiestelling voor toezichtniveaus ontwikkeld. Onder toezichtgestelden met een complexe problematiek vormen een groot risico voor de samenleving en moeten daarom onder intensief toezicht begeleid worden. Ten behoeve van het aanscherpen van dit instrument heeft Regioplan voor Reclassering Nederland statistische analyses uitgevoerd.

Sinds 2008 kunnen 18+ PIJ-jongeren (plaatsing in een inrichting voor jeugdigen) na afloop van hun PIJ-maatregel op vrijwillige basis nazorg ontvangen. Hiermee wordt vooruit gelopen op een wijziging van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen, die tot verplichte nazorg zal leiden. Dit onderzoek biedt inzicht in het aanbod en de acceptatie van deze vrijwillige nazorg.


De belangrijkste conclusie is dat de keten van behandeling, voorbereiding op uitstroom en proefverlof op dit moment niet garandeert dat de jongeren klaar zijn voor terugkeer in de maatschappij, om zowel praktische redenen als kwesties die samenhangen met de problematiek en motivatie bij de jongeren. Dat bemoeilijkt de nazorg. Tijdens de nazorg wordt op dit moment dan ook niet met vaste, bewezen effectief methoden gewerkt, terwijl dat wel mogelijk is. Daarnaast is het contact tijdens de nazorg vaak sporadisch of wordt het nazorgtraject niet afgemaakt. Deze kennis vergroot de mogelijkheden om adequate maatregelen te treffen teneinde de nazorg verder te verbeteren en de kans op recidive bij deze jongeren te verkleinen.


Dit onderzoek maakt deel uit van de PIJ-programmering van het WODC.

Regioplan heeft in opdracht van de gemeente Assen de signaleringsfunctie die werd vormgegeven in zogenaamde buurtnetwerken beoordeeld in relatie tot de vorming van het nieuwe Centrum voor Jeugd en Gezin. Het doel van deze beoordeling was om er zeker van te zijn dat het signaleren van problemen bij jeugdigen en gezinnen in de buurten en wijken op een goede manier zou worden geborgd in de structuur van het nieuwe CJG in Assen.
Wij hebben geadviseerd om een duidelijker onderscheid te maken tussen de signaleringsfunctie van de zogenaamde vindplaatsorganisaties en de signaleringsfunctie van de professionele hulpverleners. Vermenging van deze twee in één structuur is onvoldoende effectief.

Om de binding van risicojongeren met onderwijs of werk te versterken of te herstellen, voert de gemeente Amsterdam verschillende projecten uit in het kader van het programma ‘Bijzondere Trajecten Risicojongeren’ (BTR).
Regioplan voerde een doelgroepanalyse, een analyse van de deelnemersadministratie, audits, een effectmeting en een tevredenheidmeting uit, om de BTR 2008-2009 te evalueren in opdracht van de DMO.
95 procent van de jongeren heeft na het project zijn beoogde –of een ander– resultaat behaald. De kracht van de trajecten lijkt te liggen in de individuele aandacht en het stimuleren van de zelfredzaamheid van de jongeren. Draagvlak bij de samenwerkingpartners is bovendien een belangrijke succesfactor.

Bij de preventie van jeugdcriminaliteit zou meer aandacht moeten uitgaan naar de kinderen en hun ouders zelf. Die conclusie trekt Maartje Timmermans in haar onderzoek naar het verloop van antisociaal gedrag in de kindertijd en de link met ongewenste uitkomsten zoals criminaliteit op latere leeftijd.

In opdracht van de Rekenkamercommissie Bussum heeft Regioplan een onderzoek uitgevoerd naar het jeugdbeleid van deze gemeente. Op verzoek van de Rekenkamercommissie is daarbij specifiek aandacht besteed aan de thema’s ‘jeugd en overlast’ en ‘jeugd en alcohol’.

In het onderzoek worden de kwaliteit van het jeugdbeleid, de wijze waarop de gemeente invulling geeft aan haar regierol en de doeltreffendheid van het beleid beoordeeld. Tot slot zijn er enkele aanbevelingen aan zowel het college van burgemeester en wethouders als de gemeenteraad van Bussum geformuleerd.

Jongeren genieten van oudsher in meerdere opzichten de speciale aandacht van de politie. De politie heeft daarom een werkproces ontwikkeld waarbij jeugdgroepen in beeld worden gebracht en aangepakt met behulp van een instrument: de shortlistmethodiek. Regioplan heeft onderzocht hoe dit instrument wordt toegepast door politiekorpsen. Er bleken behoorlijke verschillen. Daarom heeft Regioplan een uniform kader ontwikkeld.