Hebben preventieve maatregelen van burgers voor een daling van de vermogenscriminaliteit (inbraak, winkeldiefstal, fietsendiefstal, etc.) gezorgd? Ger Homburg, Maikel Groenewoud en Ronnie Maathuis toetsten dit vraagstuk aan de hand van gegevens over het delict fietsdiefstal. Het gaat in dit onderzoek weliswaar slechts over één delictvorm. Maar als de stelling voor fietsdiefstal al niet opgaat, waarom dan wel voor andere delicten?

De gemeente Rotterdam heeft sinds 2000 op verschillende plekken in de openbare ruimte cameratoezicht. Jaarlijks publiceert de gemeente Rotterdam een rapportage over de stand van zaken op het gebied van cameratoezicht. Regioplan schreef de jaarrapportage cameratoezicht 2008.

Sinds 2007 bestaat voor Jeugdreclassering een nieuwe methodiek, die is bedoeld om de begeleiding van jongeren professioneler en uniformer te maken. Regioplan onderzocht in hoeverre volgens deze nieuwe methodiek wordt gewerkt en welke knelpunten hierbij aan de orde zijn.

Onderzoeksopzet
De procesevaluatie is uitgevoerd in drie fasen: een telefonische, algemene inventarisatieronde bij de instellingen die jeugdreclassering verzorgen, dossierstudie en interviews bij Bureaus Jeugdzorg en telefonische interviews met de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en het Openbaar Ministerie (OM).

Onderzoeksresultaten
Alle onderzochte instellingen die jeugdreclassering verzorgen zijn bekend met het handboek. Ook ziet de grote meerderheid van de instellingen het belang van het handboek in, met name in de realisatie van uniformiteit in de werkwijze, doelgerichter werken en verhoogde structuur en houvast in het werk. In een aantal instellingen verliep de implementatie echter niet geheel zonder weerstand. Als knelpunten van de nieuwe methodiek noemt men de frequente en uitgebreide verslaglegging en rapportages naar ketenpartners, er is kritiek op de gebruiksvriendelijkheid van de nieuwe formulierensets en op het handboek zelf (o.a. te omvangrijk en moeilijk leesbaar). Ook missen instellingen bepaalde onderwerpen in het handboek (o.a. seksualiteit en andere culturen) en lijkt het handboek niet te zijn afgestemd op leerplichtzaken en samenloopzaken, iets wat in de praktijk een lastig probleem is.

Het dossieronderzoek laat zien dat de meerderheid van de onderzochte instellingen inmiddels de belangrijkste uitgangspunten van het Handboek Methode Jeugdreclassering toepast. Deze zijn het inschatten van het recidiverisico van de jongere met behulp van een wetenschappelijk onderbouwde methode (het risicotaxatie-instrument) aan het begin van de begeleiding en het benoemen van criminogene factoren (delictgerelateerde factoren) tijdens de diagnostiekfase. Toch maakt een kwart van de onderzochte instellingen (nog) geen risicotaxatie en stelt een vijfde geen criminogene factoren vast. Dit zijn vooral de kleine en middelgrote instellingen.

Ongeveer de helft van alle ondervraagden bij de RvdK en het OM ziet een duidelijke verbetering in de professionaliteit. Sommigen wijzen hiervoor de nieuwe werkwijze als oorzaak aan. De ondervraagden geven echter ook aan dat de professionaliteit nog behoorlijk kan verschillen per jeugdreclasseerder. Ook signaleren zij tekortkomingen in het uitvoeren van de procedures (termijnen van rapportages, gedetailleerdheid rapportages).

Wat betreft uniformiteit in de werkwijze van de jeugdreclassering ziet met name de RvdK een verbetering in de afgelopen jaren, in het bijzonder in de opbouw van de rapportages en de daarin weergegeven aanpak.

Het volledige rapport is hieronder te downloaden.

In opdracht van de Rekenkamercommissie Zeist heeft Regioplan een onderzoek uitgevoerd naar het veiligheidsbeleid van de gemeente Zeist. In dit rapport constateren we dat er op het gebied van openbare orde en veiligheid veel gebeurt in Zeist, maar dat wat er gebeurt, op een aantal belangrijke onderdelen niet duidelijk is omschreven en vastgelegd. Daarnaast mist er aan de voorkant een adequate risicoanalyse als basis van het veiligheidsbeleid en aan de achterkant is er sprake van een gebrekkige voortgangsrapportage. We oordelen daarom dat het veiligheidsbeleid in Zeist te weinig transparant is geformuleerd en dat het daardoor voor de gemeenteraad niet goed mogelijk is om het beleid op hoofdlijnen aan te sturen en te controleren.

In 2005 is de Wet cameratoezicht op openbare plaatsen aangenomen door zowel de Tweede als de Eerste Kamer. De kamers zullen jaarlijks worden geïnformeerd over de ontwikkelingen inzake aard en omvang, alsmede de effectiviteit van cameratoezicht in Nederlandse gemeenten. Regioplan heeft daarom de opdracht gekregen om een vijfjarig monitoronderzoek uit te voeren. In dit onderzoeksrapport wordt verslag gedaan van de tweemeting.

Jongeren genieten van oudsher in meerdere opzichten de speciale aandacht van de politie. De politie heeft daarom een werkproces ontwikkeld waarbij jeugdgroepen in beeld worden gebracht en aangepakt met behulp van een instrument: de shortlistmethodiek. Regioplan heeft onderzocht hoe dit instrument wordt toegepast door politiekorpsen. Er bleken behoorlijke verschillen. Daarom heeft Regioplan een uniform kader ontwikkeld.

Horecaondernemingen krijgen vaker dan ze lief is met criminaliteit te maken. In de loop van de tijd zijn preventieve maatregelen genomen, die behoren tot het bekende repertoire, bijvoorbeeld cameratoezicht. Maar het preventiebeleid kan verder worden ontwikkeld.

Jaarlijks worden in Nederland vele honderduizenden fietsen gestolen. Bij helingcontroles en andere lokale controleacties worden echter nauwelijks gestolen fietsen aangetroffen. Op grond van het aanhoudend hoge slachtofferschap is aannemelijk dat er veel meer gestolen fietsen rondrijden. Een modelmatige analyse leert dat ruim dertig procent van het Nederlandse fietsenpark uit gestolen fietsen bestaat.

Sinds februari 2004 wordt er cameratoezicht toegepast in het Wallengebied en het Nieuwendijkkwartier in Amsterdam. Sinds de invoering van de Wet cameratoezicht op openbare plaatsen in 2006 geldt de beslissing over (de continuering van) cameratoezicht voor een bepaalde duur. In Amsterdam is het gebruikelijk cameratoezichtprojecten voor twee of drie jaar toe te staan. Deze evaluatie biedt input voor de beslissing door de deelraad het cameratoezicht al dan niet te continueren.

In opdracht van het Ministerie van Justitie onderzocht Regioplan het functioneren van het Centrum Internationale Kinderontvoeringen (IKO). Met name werd gekeken naar de wijze waarop het Centrum IKO haar informerende taken vervult in relatie tot het functioneren van de Centrale Autoriteit die tot taak heeft het Haags Kinderontvoeringsverdrag uit te voeren.