Regioplan voerde voor de Rekenkamercommissie van het stadsdeel Amsterdam-Noord een onderzoek uit naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van de werkgelegenheidsprojecten van het stadsdeel. We hebben de werkgelegenheidsprojecten met behulp van een inhoudelijk analysemodel beoordeeld. We konden hiermee vaststellen wat de succes- en faalfactoren waren van de werkgelegenheidsprojecten, terwijl de resultaten van de projecten nog niet bekend waren.
Regioplan heeft dit analysemodel zelf ontwikkeld. Wij hebben de aanbevelingen die voortkwamen uit de eerdere evaluaties van re-integratieprojecten van gemeenten en UWV, omgezet in kritische succesfactoren voor een effectieve inzet van re-integratie. Deze succesfactoren kunnen worden gebruikt als toetsingscriteria, waarmee wij kunnen vaststellen waar de sterke kanten van een re-integratieproject zitten en waar nog verbeteringen mogelijk zijn.

In het kader van de tweejaarlijkse re-integratiemarktanalyse van de RWI deed Regioplan onderzoek naar de actuele ontwikkelingen op de re-integratiemarkt. Uit dit onderzoek bleek dat veel gemeenten ontevreden zijn over de resultaten van re-integratie. Zij wijten dit deels aan de re-integratiebedrijven en deels aan het niet goed functioneren van de aanbestedingsprocedures. Als reactie hierop gaan bijna alle gemeenten meer re-integratie zelf uitvoeren en gaan ze modulair inkopen. Gemeenten zijn ervan overtuigd dat de veranderingen zullen leiden tot een verbetering van de resultaten van re-integratie. Deze overtuiging is echter niet gebaseerd op effectiviteitsinzichten.
Het onderzoek beschrijft de ontwikkelingen op het gemeentesegment, het UWV-segment en het werkgeverssegment van de re-integratiemarkt.

Klanten van de Voedselbank Nederland leven merendeels – en vaak al lang- van een uitkering en hebben te kampen met grote schulden. Eenoudergezinnen, laag opgeleiden en mensen van niet-Nederlandse komaf zijn oververtegenwoordigd. Verrassend genoeg maken deze klanten weinig gebruik van bestaande voorzieningen als bijzondere bijstand, schuldhulpverlening of kwijtschelding van de lokale belastingen. Dit blijkt uit onderzoek dat Regioplan deed in opdracht van het ministerie van SZW.

De ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt staan volop in de belangstelling. De prognoses geven aan dat het lerarentekort de komende jaren zal oplopen. In het primair onderwijs is het bovendien een zorg of er voldoende nieuw directiepersoneel kan worden aangetrokken. De Arbeidsmarktbarometer PO, die Regioplan in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert, levert belangrijke informatie over het ontstaan en de vervulling van vacatures in de sector. Het rapport over de vacatureontwikkelingen in het primair onderwijs in het derde kwartaal van 2007 laat zien dat het aantal ontstane, vervulde en openstaande vacatures voor leraren weer licht gestegen is na jarenlange daling. Voor directieleden is het aantal ontstane en openstaande vacatures licht gestegen.

Voorafgaand aan de invoering van de WI heeft het ministerie van
Justitie zes gemeenten gevraagd om een pilot te starten. Zij deden ervaring op
met het combineren van inburgerings- en reïntegratievoorzieningen. In de pilots
is gebleken dat deze combinatie in de praktijk goed te maken is. Daarvoor zijn
een duidelijke bestuurlijke visie en een weloverwogen organisatie nodig.

Het schooljaar 2007-2008 stond in het teken van de nieuwe beleidsmaatregelen die werden afgesproken om de toekomstige problemen op de onderwijsarbeidsmarkt tegen te gaan. Begin 2008 verscheen het Actieplan Leerkracht van Nederland als het antwoord van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op de verwachte personeelstekorten in het onderwijs. De Arbeidsmarktbarometer PO, die Regioplan in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert, levert belangrijke informatie over het ontstaan en de vervulling van vacatures. Het rapport over de vacatureontwikkelingen in het primair onderwijs in het schooljaar 2007-2008 laat zien dat het vervullen van vacatures voor directiepersoneel afgelopen schooljaar de meeste problemen opleverde.

Per 1 januari 2004 is in Nederland het systeem van bijstandsverlening ingrijpend
gewijzigd. De Algemene bijstandswet (Abw) is vervangen door de Wet werk en bijstand (WWB) en het belangrijkste kenmerk van de wijziging is dat de volledige verantwoordelijkheid voor financiering en uitvoering van de bijstandswetgeving is
neergelegd bij gemeenten. De wetswijziging is gevolgd met evaluatieonderzoek.

Cliëntenparticipatie rondom de nieuwe Werkpleinen komt langzaam op
gang. Sociale diensten zien cliënten steeds meer als individuen die
zelf verantwoordelijkheid kunnen dragen. En: cliënten spelen een
steeds grotere rol in de bedrijfs- en beleidsvoering van de diensten.
Dit zijn enkele conclusies uit het onderzoek ‘Cliënt betrokken,
diensten tevreden’ dat Regioplan in samenwerking met de Landelijke
Cliëntenraad (LCR) bij sociale diensten heeft uitgevoerd.

Het is opvallend te noemen dat vooral op traditionele vlakken waarde
aan cliënteninbreng wordt toegedicht. Het draait om ontwikkeling en
evaluatie van beleid, maar niet om het bieden van managementinformatie.
Een ander opvallend punt is dat een stijgend aantal sociale diensten
vindt dat cliënten een eigen re-integratiebudget zouden moeten hebben.
Hen wordt een grotere eigen verantwoordelijkheid toegedicht dan
ettelijke jaren geleden. Veertig procent van de diensten vindt dit nu een goed
idee, tegen acht procent vijf jaar geleden.

Een ander opvallend aspect is dat bij cliëntenraden weinig navraag wordt
gedaan over het verminderen van de regeldruk, terwijl het juist de
cliënten zijn die direct te maken hebben met allerlei regeltjes.
Tenslotte is duidelijk geworden dat een toenemend aantal gemeenten
ketenbreed cliëntenparticipatie heeft georganiseerd of daarmee bezig is.
Volgens Jan Laurier van de LCR is het mooi dat er zich, in
vergelijking met een eerder onderzoek van Regioplan, een positieve
ontwikkeling aftekent. Ook juicht hij het toe dat zo’n dertig procent
van de gemeenten de plannen voor ketenbrede cliëntenparticipatie rond
heeft: ‘Maar het geeft te denken dat ongeveer zeventig procent van de
gemeenten daar nog niet mee is begonnen. Het is goed dat dit soort
onderzoek wordt gedaan!’.

Gemeenten zijn enthousiast aan de slag gegaan met de nieuwe bijstandswet (Wet Werk en Bijstand, WWB) die per 1 januari 2004 is ingevoerd. In het eerste jaar hebben gemeenten met name de poortwachterfunctie en het handhavingsbeleid aangescherpt. Cemeenten verwachten hiermee op korte termijn de meeste winst te behalen. Van de uitstroombevordering door inzet van reïntegratietrajecten hebben gemeenten voorlopig geen hoge verwachting. Dit blijkt uit de eerste evaluatie van de WWB, die Regioplan deed in opdracht van het ministerie van SZW.

In 2000 namen Regioplan en Cap Gemini Ernst & Young het initiatief tot het ontwikkelen van een monitor voor de re-integratiemarkt. Met behulp van deze monitor moesten ontwikkelingen in het aanbod op de re-integratiemarkt beter gevolgd kunnen worden. Eind 2001 is de Reïntegratiemonitor eigendom geworden van de Raad voor Werk en Inkomen. Sinds 2006 is de monitor onder de naam Keuzegids een instrument van Stichting Blik op Werk geworden. Acht jaar lang, tot medio 2008 heeft Regioplan begeleid bij het beheren, onderhouden en het verbeteren van de monitor. Inmiddels zijn alle werkzaamheden rondom de monitor overgedragen aan Stichting Blik op Werk.

De rapporten en trendonderzoeken zijn niet openbaar.