De afgelopen jaren was de onderwijsarbeidsmarkt in het primair onderwijs relatief ontspannen. De verwachting is echter dat de uitstroom van vergrijsd personeel en de aantrekkende conjunctuur de komende jaren leiden tot tekorten aan onderwijspersoneel. Om in te spelen op de ontwikkelingen zijn actuele en betrouwbare gegevens nodig. De Arbeidsmarktbarometer PO, die Regioplan in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert, levert belangrijke informatie over het ontstaan en de vervulling van vacatures in de sector. Het rapport over de de vacatureontwikkelingen in het derde kwartaal van 2006 laat zien dat de vacaturecijfers voor leraren nog niet veel verschillen met die van voorgaande jaren. Wel zijn er duidelijke regionale verschillen en is de spanning op de arbeidsmarkt in de sterk stedelijke gebieden groter dan in de rest van het land.

Het ministerie van OCW laat de ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt onder andere volgen door de Arbeidsmarktbarometers. De Arbeidsmarktbarometer is een jaarlijks terugkerende rapportage over de onderwijsarbeidsmarkt en strekt zich uit over drie onderwijssectoren: het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en de bve-sector. Deze publicatie betreft de Arbeidsmarktbarometer BVE-sector in het derde kwartaal van 2003. Na enkele jaren van oplopende krapte konden we in het derde kwartaal van 2003 spreken van een positieve ontwikkeling op de onderwijsarbeidsmarkt: door het ingezette beleid om de arbeidsmarktpositie van het onderwijs te versterken enerzijds en de teruglopende conjunctuur anderzijds zijn de tekorten tijdelijk verminderd.

In de afgelopen jaren was er op de arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs sprake van een evenwichtige situatie. De prognoses voor de middellange termijn voor de onderwijsarbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs wijzen echter op een oplopend tekort aan leraren. Om adequaat op de ontwikkelingen in te kunnen springen, bestaat er behoefte aan actuele en betrouwbare gegevens over de onderwijsarbeidsmarkt. De Arbeidsmarktbarometer VO, die Regioplan in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert, levert belangrijke informatie over het ontstaan en de vervulling van vacatures in de sector. Het rapport over de vacatureontwikkelingen in het derde kwartaal van 2006 laat zien dat er meer meer openstaande vacatures zijn dan voorheen en dat de openstaande vacatures langer onvervuld blijven.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert Regioplan de Arbeidsmarktbarometer uit. Met de Arbeidsmarktbarometer wordt de actuele stand van zaken op de onderwijsarbeidsmarkt gemeten. Het onderzoek wordt uitgevoerd in primair en het voortgezet onderwijs en in de bve-sector. Er worden gegevens verzameld over vacatures voor management, leraren en ondersteunend personeel. In deze publicatie worden de cijfers over het derde kwartaal van 2004 voor de bve-sector gepresenteerd. In deze periode lijken zich bij de vervulling van vacatures weinig problemen te hebben voorgedaan.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert Regioplan Beleidsonderzoek ieder jaar de Arbeidsmarktbarometer BVE uit. Dit monitoronderzoek is bedoeld om een actueel inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de vacaturevervulling voor management, leraren en ondersteunend personeel in de bve-sector. In dit rapport presenteren we de resultaten van de meting over het derde kwartaal van 2006. Bij alle functiegroepen zien we in deze periode dat, hoewel het percentage ontstane vacatures niet verder is toegenomen, het percentage openstaande vacatures opnieuw gegroeid is. De percentages zijn vergelijkbaar met die van 2002, toen er sprake was van een zeer krappe arbeidsmarkt. De vacatures blijven bovendien langer openstaan dan in de voorgaande jaren.

Momenteel is er sprake van enige ontspanning op de onderwijsarbeidsmarkt: de tekorten aan personeel van enkele jaren geleden zijn verminderd en kwantitatief sluit het aanbod weer beter aan op de vraag. Het aantal openstaande vacatures is na jaren van stijging weer gedaald. Dit wil echter niet zeggen dat er zich in de toekomst geen problemen meer zullen voordoen. Om de actuele ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt nauwgezet te kunnen volgen en een gericht arbeidsmarktbeleid te kunnen voeren, laat het ministerie van OCW jaarlijks verschillende metingen voor de Arbeidsmarktbarometer uitvoeren. Deze publicatie gaat in op vacatures in het voortgezet onderwijs voor directie, leraren en ondersteunend personeel in het derde kwartaal van 2004.

De werkgelegenheid op Walcheren daalt en er zitten zo’n 300 jongeren van onder de 25 jaar in de bijstand. Meer dan de helft daarvan al langer dan een jaar. Regioplan heeft voor de Sociale Dienst Walcheren uitgezocht wat voor jongeren het betreft, welke problemen er aan hun situatie ten grondslag liggen en op welke manier zij duurzaam naar werk kunnen worden begeleid. Het onderzoek laat zien dat jongeren slecht op de hoogte zijn van de inhoud van veel (technische) beroepen, dat de horeca en detailhandel geen soelaas bieden aangezien jongeren hier slechts voor korte duur terecht kunnen, en dat het opleidingsniveau van de jongeren het grootste struikelblok is bij het vinden van een baan. De beste strategie is om te investeren in de opleiding van jongeren, zowel om te voorkomen dat ze in de bijstand belanden, als om ze uit de bijstand te krijgen.

Regioplan Beleidsonderzoek heeft een monitorinstrument ontwikkeld om de implementatie van CAO-afspraken te volgen. De monitor brengt van een aantal CAO-regelingen de toepassing, de uitwerking en het gebruik in kaart. Ook behandelt de monitor de redenen voor gebruik en factoren die het gebruik beïnvloeden.Het instrument – dat bestaat uit één vragenlijst voor personeelsmanagers en één vragenlijst voor OR-voorzitters – is ontwikkeld in opdracht van de sociale partners in de Sociale Werkvoorziening. Het nieuwe instrument is ook toegepast in in deze sector. Het betreft een zogenaamde ‘nulmeting’. Mede door de actieve rol van de sociale partners in dit project, was de deelname door personeelsmanagers en OR-voorzitters zeer hoog.

In opdracht van het ministerie van SZW heeft Regioplan in samenwerking met TNS NIPO Consult een onderzoek uitgevoerd naar opvattingen van Nederlanders over het socialezekerheidsstelsel. Een serie van acht focusgroepen vormde de kern van het onderzoek. Een belangrijke bevinding uit het onderzoek is dat de keuze voor solidariteit unaniem is: iedereen dient bij te dragen aan het garanderen van een inkomen voor hen die daar zelf niet toe in staat zijn. Een ander belangrijk punt dat uit het onderzoek naar voren kwam, is dat men de overheid wantrouwt. Er is behoefte aan duidelijkheid en men ervaart de overheid als een onbetrouwbare partner. Daarnaast is er een discrepantie waar te nemen tussen datgene wat burgers willen en datgene wat ze verwachten. Alhoewel iedereen een handhaving van het huidige stelsel wil, verwacht men dat het stelsel uitgekleed zal worden.

Voor het kennisportaal onderwijspersoneel van het SBO heeft Regioplan een inhoudelijke bijdrage geleverd over de arbeidsmarkt in vijf onderwijssectoren: primair en voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (bve), hbo en het wetenschappelijk onderwijs. De informatie op het kennisportaal is gerangschikt naar thema’s en sectoren. U kunt het portaal vinden op de site van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt. Deze sectorstudies waren een vervolg op de Strategische Analyse Onderwijsarbeidsmarkt die Regioplan in 2006 voor het SBO heeft uitgevoerd. In die studie zijn ook de onderzoeksinstellingen en universitaire medische centra aan bod gekomen.