In de afgelopen jaren was er op de arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs sprake van een evenwichtige situatie. De prognoses voor de middellange termijn voor de onderwijsarbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs wijzen echter op een oplopend tekort aan leraren. Om adequaat op de ontwikkelingen in te kunnen springen, bestaat er behoefte aan actuele en betrouwbare gegevens over de onderwijsarbeidsmarkt. De Arbeidsmarktbarometer VO, die Regioplan in opdracht van het ministerie van OCW uitvoert, levert belangrijke informatie over het ontstaan en de vervulling van vacatures in de sector. Het rapport over de vacatureontwikkelingen in het derde kwartaal van 2006 laat zien dat er meer meer openstaande vacatures zijn dan voorheen en dat de openstaande vacatures langer onvervuld blijven.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert Regioplan de Arbeidsmarktbarometer uit. Met de Arbeidsmarktbarometer wordt de actuele stand van zaken op de onderwijsarbeidsmarkt gemeten. Het onderzoek wordt uitgevoerd in primair en het voortgezet onderwijs en in de bve-sector. Er worden gegevens verzameld over vacatures voor management, leraren en ondersteunend personeel. In deze publicatie worden de cijfers over het derde kwartaal van 2004 voor de bve-sector gepresenteerd. In deze periode lijken zich bij de vervulling van vacatures weinig problemen te hebben voorgedaan.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert Regioplan Beleidsonderzoek ieder jaar de Arbeidsmarktbarometer BVE uit. Dit monitoronderzoek is bedoeld om een actueel inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de vacaturevervulling voor management, leraren en ondersteunend personeel in de bve-sector. In dit rapport presenteren we de resultaten van de meting over het derde kwartaal van 2006. Bij alle functiegroepen zien we in deze periode dat, hoewel het percentage ontstane vacatures niet verder is toegenomen, het percentage openstaande vacatures opnieuw gegroeid is. De percentages zijn vergelijkbaar met die van 2002, toen er sprake was van een zeer krappe arbeidsmarkt. De vacatures blijven bovendien langer openstaan dan in de voorgaande jaren.

Momenteel is er sprake van enige ontspanning op de onderwijsarbeidsmarkt: de tekorten aan personeel van enkele jaren geleden zijn verminderd en kwantitatief sluit het aanbod weer beter aan op de vraag. Het aantal openstaande vacatures is na jaren van stijging weer gedaald. Dit wil echter niet zeggen dat er zich in de toekomst geen problemen meer zullen voordoen. Om de actuele ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt nauwgezet te kunnen volgen en een gericht arbeidsmarktbeleid te kunnen voeren, laat het ministerie van OCW jaarlijks verschillende metingen voor de Arbeidsmarktbarometer uitvoeren. Deze publicatie gaat in op vacatures in het voortgezet onderwijs voor directie, leraren en ondersteunend personeel in het derde kwartaal van 2004.

De werkgelegenheid op Walcheren daalt en er zitten zo’n 300 jongeren van onder de 25 jaar in de bijstand. Meer dan de helft daarvan al langer dan een jaar. Regioplan heeft voor de Sociale Dienst Walcheren uitgezocht wat voor jongeren het betreft, welke problemen er aan hun situatie ten grondslag liggen en op welke manier zij duurzaam naar werk kunnen worden begeleid. Het onderzoek laat zien dat jongeren slecht op de hoogte zijn van de inhoud van veel (technische) beroepen, dat de horeca en detailhandel geen soelaas bieden aangezien jongeren hier slechts voor korte duur terecht kunnen, en dat het opleidingsniveau van de jongeren het grootste struikelblok is bij het vinden van een baan. De beste strategie is om te investeren in de opleiding van jongeren, zowel om te voorkomen dat ze in de bijstand belanden, als om ze uit de bijstand te krijgen.

Regioplan Beleidsonderzoek heeft een monitorinstrument ontwikkeld om de implementatie van CAO-afspraken te volgen. De monitor brengt van een aantal CAO-regelingen de toepassing, de uitwerking en het gebruik in kaart. Ook behandelt de monitor de redenen voor gebruik en factoren die het gebruik beïnvloeden.Het instrument – dat bestaat uit één vragenlijst voor personeelsmanagers en één vragenlijst voor OR-voorzitters – is ontwikkeld in opdracht van de sociale partners in de Sociale Werkvoorziening. Het nieuwe instrument is ook toegepast in in deze sector. Het betreft een zogenaamde ‘nulmeting’. Mede door de actieve rol van de sociale partners in dit project, was de deelname door personeelsmanagers en OR-voorzitters zeer hoog.

In opdracht van het ministerie van SZW heeft Regioplan in samenwerking met TNS NIPO Consult een onderzoek uitgevoerd naar opvattingen van Nederlanders over het socialezekerheidsstelsel. Een serie van acht focusgroepen vormde de kern van het onderzoek. Een belangrijke bevinding uit het onderzoek is dat de keuze voor solidariteit unaniem is: iedereen dient bij te dragen aan het garanderen van een inkomen voor hen die daar zelf niet toe in staat zijn. Een ander belangrijk punt dat uit het onderzoek naar voren kwam, is dat men de overheid wantrouwt. Er is behoefte aan duidelijkheid en men ervaart de overheid als een onbetrouwbare partner. Daarnaast is er een discrepantie waar te nemen tussen datgene wat burgers willen en datgene wat ze verwachten. Alhoewel iedereen een handhaving van het huidige stelsel wil, verwacht men dat het stelsel uitgekleed zal worden.

Voor het kennisportaal onderwijspersoneel van het SBO heeft Regioplan een inhoudelijke bijdrage geleverd over de arbeidsmarkt in vijf onderwijssectoren: primair en voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (bve), hbo en het wetenschappelijk onderwijs. De informatie op het kennisportaal is gerangschikt naar thema’s en sectoren. U kunt het portaal vinden op de site van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt. Deze sectorstudies waren een vervolg op de Strategische Analyse Onderwijsarbeidsmarkt die Regioplan in 2006 voor het SBO heeft uitgevoerd. In die studie zijn ook de onderzoeksinstellingen en universitaire medische centra aan bod gekomen.

Regioplan onderzocht voor UWV welke belemmeringen hoogopgeleide jonggehandicapten, met name mensen met een Wajong-uitkering, tegenkomen bij het vinden van werk. De belangrijkste belemmeringen bij het vinden van werk zijn de feitelijke beperkingen van de jonggehandicapte en de daar tegenover staande geringe flexibiliteit en geringe oplossingsgerichtheid van de werkgever. De spanningsverhouding die hierdoor bestaat tussen jonggehandicapte en werkgever wordt beïnvloed door de manier waarop de jonggehandicapte en de werkgever tijdens de sollicitatieprocedure communiceren. Succesfactoren voor jonggehandicapten bij het vinden van werk zijn onder meer ervaring met stage, vrijwilligerswerk of netwerken, een duidelijke houding ten aanzien van de eigen handicap en inzicht in de eigen arbeidsmogelijkheden.

Regioplan heeft onderzoek verricht naar de succes- en faalfactoren voor werkzame jonggehandicapten met minimaal mbo-niveau bij het behouden van werk. Het onderzoek is gefinancierd door het UWV Wajongsubsidiefonds. Daartoe hebben wij diepte-interviews gehouden met dertien werkende jonggehandicapten en tien werkgevers die jonggehandicapten in dienst hebben. De belangrijkste succesfactor voor een duurzame arbeidsrelatie tussen jonggehandicapte en werkgever is dat de functie is afgestemd op de mogelijkheden van de jonggehandicapte. Niet alleen moeten de functie-inhoud, de arbeidsomstandigheden en het gebouw zo nodig zijn aangepast, ook moeten jongere, werkgever en collega’s goed van elkaar weten wat ze van elkaar kunnen verwachten. Open communicatie over de arbeidsbeperkingen van de jongere is voor een duurzame arbeidsrelatie een noodzakelijke voorwaarde. Bij jongeren met psychiatrisch of autistisch ziektebeeld is daarnaast intensieve externe begeleiding nodig.