Gemeentes zullen vanaf 1 januari 2007 een grotere rol spelen in de Sociale werkvoorziening n (Wsw), maar kleine gemeenten zijn nog niet goed voorbereid op de modernisering Wsw. Dit blijkt uit onderzoek dat Regioplan in samenwerking met Ernst & Young op eigen initiatief heeft uitgevoerd onder 139 gemeenten en 94 SW-bedrijven. Sinds 1998 is de doelgroep van de Wsw: mensen die door een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen alleen in staat zijn tot regelmatige arbeid onder aangepaste omstandigheden. De geplande modernisering van 2007 heeft tot doel om meer Wsw-geïndiceerden werk te bieden buiten de beschutte SW-omgeving, en bij reguliere werkgevers. Dat gebeurt o.a. door subsidie direct te gaan verstrekken aan gemeenten (i.p.v. het WS-bedrijf), het persoonsgebonden budget (PGB) in te voeren, een striktere handhaving van de doelgroep door het CWI en een no-risk polis voor bedrijven. De helft van de gemeenten gaat veranderingen aanbrengen in de aansturing van het SW-bedrijf. Maar een groot deel van de gemeenten en SW-bedrijven denkt dat gemeenten niet voldoende kennis hebben om het SW-bedrijf goed aan te sturen. Opvallend is dat grote gemeenten meer ambtelijke ondersteuning hebben dan kleinere, beter op de hoogte zijn van de modernisering Wsw en in tegenstelling tot kleine gemeenten al volop bezig zijn met de voorbereiding daartoe.

In verschillende Nederlandse gemeenten zijn projecten opgezet om de integratie van werkloze Antilliaanse en Arubaanse jongeren in de Nederlandse samenleving te bevorderen, in het bijzonder door een verbeterde aansluiting van de jongeren op het reguliere arbeidsmarkt- en scholingsinstrumentarium. De experimenten worden gedurende de gehele looptijd (1994-2001) gevolgd. Rapportage geeft stand van zaken op 1 juli 2000.

Het primair onderwijs kampt met een toenemend aantal moeilijk vervulbare directievacatures en een gering aandeel van vrouwen in managementfuncties. Het project Duobanen voor directiefuncties in het primair onderwijs heeft tot doel een oplossing te bieden voor het toenemend aantal directievacatures en bij te dragen aan de doorstroom van vrouwelijke leerkrachten naar directiefuncties. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft geconstateerd dat de aanmeldingen en belangstelling voor de regeling achterblijven bij de verwachting en heeft Regioplan opdracht gegeven onderzoek te doen naar de achtergronden daarvan. Gebleken is dat een duoformatie voor de meeste schoolbesturen geen serieuze optie is, maar voor een kleine groep (veelal grotere) besturen wel degelijk uitkomst kan bieden.

Regioplan heeft in 2005 de eindmeting vericht voor de ouderenmonitor van de FNV. In deze eindmeting is onderzocht in hoeverre een aantal doelstellingen uit het businessplan ‘Voor het vakbondswerk voor ouderen in de FNV en bonden’ gehaald zijn. Uit de evaluatie blijkt dat de meeste doelstellingen nog niet geheel zijn bereikt. Wel is het zo dat in vergelijking met eerdere metingen uit 2004 en 2000, de oudere leden in 2005 de dienstverlening positiever beoordelen. De beoordeling van de individuele dienstverlening in 2005 is met een gemiddeld rapportcijfer van 7,3 hoger dan de beoordeling in 2004 (gemiddeld rapportcijfer 6,8) en 2000 (gemiddeld 6,9).

De toekomstige organisatie van de uitvoering van de sociale zekerheid voorziet in een vrije markt voor reïntegratiedienstverlening. In 2000 was er nog sprake van een overgangssituatie, waarin de ‘oude’ publieke aanbieders naast semi-publieke en private aanbieders opereerden. Omdat deze markt zich vrij snel ontwikkelt bestond er te weinig zicht op. In onderhavig onderzoek zijn (typen) vragers, (typen) aanbieders en organizers op deze markt geïnventariseerd en zijn hun ‘marktgedrag’ en de relaties tussen partijen en de knelpunten die daarbij ervaren worden in kaart gebracht. Daarnaast is een beeld geschetst van mogelijke ontwikkelingen die een vrije marktwerking kunnen gaan belemmeren. Het onderzoek vormt een eerste beschrijving van de stand van zaken op een reïntegratiemarkt in ontwikkeling en moest als zodanig ondersteuning leveren bij de beleidsontwikkeling op dit terrein.

Met de invoering van de nieuwe Bijstandswet in 1996 hebben gemeenten een grotere verantwoordelijkheid gekregen in het houden van toezicht op de uitvoering van de bijstand door sociale diensten. Door Regioplan is onderzocht op wat voor een manier gemeenten invulling geven aan wat wordt genoemd het ‘eerstelijnstoezicht’.

De bitumineuze- en kunststof dakbedekkingsbranche (platte daken) heeft zich bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gemeld voor het afsluiten van een arboconvenant. Bij de start van het convenant in 2001 is een nulmeting uitgevoerd om te bepalen wat de stand van zaken was ten aanzien van verschillende arbeidsrisico’s in de branche. Niet alleen het vallen van hoogte, maar ook een te grote belasting door bijvoorbeeld zwaar tillen en langdurige blootstelling aan zon zijn risico’s bij het werken op het dak Het convenant had een looptijd van vier jaar. Na afloop van het convenant heeft Regioplan een eindmeting uitgevoerd waarbij niet alleen is gekeken naar de resultaten, maar ook naar het verloop van het convenant.

Met de nota Arboconvenanten nieuwe stijl: beleidsstrategie voor de komende vier jaar (1999-2002) heeft het kabinet een extra impuls gegeven aan het arbo- en verzuimbeleid op brancheniveau. Het streven is om met het afsluiten van convenanten de blootstelling van werknemers aan een aantal arbeidsrisico?s verminderen. De thuiszorg heeft als eerste branche een arboconvenant ondertekend, het Convenant Arbeidsomstandigheden in de Thuiszorg (CAT). Regioplan Beleidsonderzoek heeft de eindevaluatie van dit convenant uitgevoerd. Hierbij is aandacht besteed aan de vraag of de doelstellingen zijn gehaald, in welke mate de voorgenomen maatregelen daadwerkelijk zijn geïmplementeerd en of er good practices zijn te benoemen. Ook is er in de evaluatie aandacht besteed aan de kosten en baten van het convenant en de vraag of er aandacht is besteed aan de borging van de genomen maatregelen.

De gemeenten Leeuwarden, Apeldoorn en Tilburg (LAT) hebben sinds 2001 geëxperimenteerd met een nieuwe manier van uitvoering van de Algemene bijstandswet. De experimenten hebben tot doel om bijstandsfraude te voorkomen of eerder te signaleren. Met zowel preventieve als repressieve middelen is geprobeerd om cliënten ertoe te bewegen wet- en regelgeving spontaan na te leven. Regioplan voerde de evaluatie van deze experimenten uit. We hebben gemeten dat zowel uitvoerders als klanten tevreden zijn over de inspanningen die de gemeenten geleverd hebben. Bovendien levert de gewijzigde controlesystematiek effectiviteitswinst op omdat rechtmatigheidsonderzoeken niet meer periodiek plaatsvinden, maar naar aanleiding van een fraudesignaal of een risicoprofiel. Klanten zijn mede hierdoor meer bereid om de regels na te leven. De evaluatie volgde te kort op de experimenten om te meten of deze bereidheid zich ook omzet in daadwerkelijk gedrag. De gemeenten bedden de experimenten nu in in hun reguliere bedrijfsvoering en sporen andere gemeenten aan om ook met dergelijke maatregelen aan de slag te gaan.

In 1996 is de Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) vervangen door de Algemene nabestaandenwet (Anw). In deze wet gelden nieuwe criteria om in aanmerking te komen voor een nabestaandenuitkering. Bovendien is de Anw een inkomensafhankelijke voorziening geworden. Regioplan evalueerde de Anw met speciale aandacht voor de financiële effecten van de Anw voor nabestaanden, de totstandkoming en uitvoering van de wet en ingediende klachten.