Evaluatiekader en nulmeting Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta)

Om misstanden en malafide praktijken in de uitleensector tegen te gaan, zoals onderbetaling van arbeidskrachten en een slechte kwaliteit van huisvesting, wordt per 1 januari 2027 de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten ingevoerd. Regioplan ontwikkelde een evaluatiekader voor deze wet en voerde een nulmeting uit.

In 2020 presenteerde het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (de Commissie Roemer) het rapport ‘Geen tweederangsburgers’. Het rapport bevat een groot aantal voorstellen om de positie van arbeidsmigranten in Nederland te verbeteren. De verplichte certificering van uitzendbureaus en een boete voor degenen die met niet-gecertificeerde uitzendbureaus werken vormen de kern van de aanbevelingen. Na advies van de Raad van State heeft de regering de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten geïntroduceerd (Wtta). Deze wet heeft tot doel de positie van terbeschikkinggestelde arbeidskrachten – en in het bijzonder die van arbeidsmigranten – te verbeteren, en een gelijk speelveld voor alle uit- en inleners te waarborgen.

Op verzoek van het ministerie van SZW heeft Regioplan een evaluatiekader opgesteld waarmee de effectiviteit van de Wtta gemeten kan worden. Ook heeft Regioplan een nulmeting uitgevoerd om de stand van zaken vóór de inwerkingtreding van de Wtta in kaart te brengen.

De eerste stap was het opstellen van een beleidstheorie, waarin de veronderstelde werking van de wet is uitgewerkt. De Wtta beoogt de doelen van de wet te bereiken door malafide uitleners te weren van de markt. De belangrijkste instrumenten daarvoor zijn de toelatingsplicht en het inleenverbod; een verplichte toelating voor uitleners die arbeidskrachten ter beschikking stellen en het verbod op het gebruiken van niet-toegelaten uitleners.

De beleidstheorie vormde een kapstok voor het opstellen van meetbare indicatoren die inzicht geven in de mate waarin de doelen van de wet gerealiseerd worden. Daarna is in kaart gebracht welke beschikbare data gebruikt kunnen worden om deze indicatoren te meten. Vervolgens heeft Regioplan een nulmeting uitgevoerd, gericht op drie hoofdonderwerpen:

1. De huidige markt voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten, wat inzicht geeft in het aantal terbeschikkinggestelde arbeidskrachten en het aantal uitleners in de markt;
2. De huidige positie van arbeidskrachten, waarbij we een beeld schetsen van onder meer de naleving van arbeidsvoorwaarden en de kwaliteit van huisvesting;
3. Het gelijke speelveld, waarbij we een overzicht schetsen van onder andere het aantal oprichtingen en opheffingen van uitzendorganisaties.

Wil je meer weten over het evaluatiekader of de nulmeting? Lees hier dan het rapport of neem contact op met Rosanne.