Stap voor stap heropent de horeca. Een opluchting en mooi vooruitzicht voor velen. Maar hoe zorgen gemeentes ervoor dat er binnen de hectiek van de heropening aandacht blijft voor veiligheid, en specifiek die van meisjes en vrouwen? Op dinsdagochtend 29 juni organiseren we in het kader van het programma Veilige Steden een online bijeenkomst met praktische tips. Experts van verschillende organisaties delen hierin hun kennis en beantwoorden vragen als:

• Welke ontwikkelingen en risico’s spelen bij de heropening van de horeca?
• Welke interventies worden in verschillende gemeenten ingezet?
• Met welke randvoorwaarden moet u hierbij rekening houden?
• Hoe kunt u aansluiten op bestaande kennis, tools en campagnes?

De sessie vindt plaats 29 juni van 10:00-11:00. Meer weten of aanmelden? Kijk op www.programmaveiligesteden.nl of neem contact op met Heleen Schols.

Vandaag is het de Internationale Dag tegen Ouderenmishandeling. Een dag waarop we extra aandacht hebben voor het signaleren, stoppen en voorkomen van ouderenmishandeling. Bewustwording dat ouderenmishandeling bestaat, is de eerste stap om het te kunnen stoppen. In deze tijd is die bewustwording extra nodig, want de coronacrisis heeft het probleem nog onzichtbaarder gemaakt, terwijl de kwetsbaarheid van ouderen door de beperkende maatregelen is toegenomen.

Ouderenmishandeling: een onderbelicht fenomeen

Prevalentieonderzoek laat zien dat meer dan 1 op de 20 thuiswonende ouderen ooit slachtoffer wordt van ouderenmishandeling. Het kan daarbij gaan om opzettelijk misbruik, maar ook om geweld voortkomend uit onmacht of relatieproblematiek. Toch is ouderenmishandeling een relatief onderbelichte vorm van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Zo blijft ouderenmishandeling een onderbelichte vorm van geweld in het beleid, maar ook in de signaleringsstructuur.

Ondersteuning lokale aanpak met workshops

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de lokale aanpak en het opstellen van een lokaal plan van aanpak ouderenmishandeling. Om gemeenten daarbij te ondersteunen, hebben wij een workshop ontwikkeld. Op dit moment organiseren wij deze workshop voor gemeenten in de regio West-Brabant, in opdracht van het regionaal programma Geweld hoort nergens Thuis. Tijdens de workshops komen belangrijke onderdelen van de lokale aanpak van ouderenmishandeling aan bod en werken gemeenten aan een kader voor hun eigen lokale plan van aanpak. Na afloop van de workshops hebben de gemeenten voldoende basis om het plan van aanpak verder op te stellen, passend bij hun lokale situatie.

KennisKamer: een tipje van de sluier

Op donderdag 1 juli, 9.30-11.00 uur, organiseren wij een KennisKamer waarin wij deelnemers kennis laten maken met deze workshop. Tijdens de interactieve sessie lopen we de drie thematische blokken die centraal staan in onze workshop langs: ken je doelgroep, betrekken van beleid en uitvoerders en opstellen van doelen. Deelnemers gaan hier zelf ook mee aan de slag. We laten de deelnemers ‘proeven’ van de opzet en de inhoud van de workshops; om te inspireren en te informeren. De KennisKamer is bedoeld voor beleidsmedewerkers en uitvoerende partners die betrokken (kunnen) zijn bij de aanpak van ouderenmishandeling.

Interesse in deelname? Meld je aan via info@regioplan.nl en gebruik ‘KennisKamer ouderenmishandeling’ als onderwerp van de mail. Deelname is gratis.

Meer weten?

Neem voor vragen over de KennisKamer, het aanbod van de workshops of het thema ouderenmishandeling contact op met Frank of Eline.

Wat kun je echt zien in een casus, als je goed kijkt? In opdracht van het landelijk programma Geweld hoort nergens Thuis gaven wij samen met Wilde Kastanje de masterclass gendersensitief handelen in de aanpak van huiselijk geweld kindermishandeling (HGKM). Wat levert de aandacht voor verwachtingen, rolpatronen, controle, macht en ongelijkheid op voor een effectieve aanpak HGKM? En bovenal ook: wat kan je missen als je die onderliggende patronen niet mee neemt?

Samen met zo’n 50 deelnemers (regionaal projectleiders en beleidsmedewerkers) onderzochten we in een casus welke rol gender kan spelen in het ontstaan en voortduren van geweldsituaties. Gender- de maatschappelijke betekenis die we aan man- en vrouwzijn geven- is een factor in het ontstaan en voortduren van HGKM.

Gendersensitief handelen begint, net als al het effectief handelen bij huiselijk geweld en kindermishandeling, bij een zo volledig mogelijk zicht krijgen op de veiligheid. In de aanpak is aandacht voor gender echter nog niet vanzelfsprekend. Dit is een gemiste kans omdat het er toe kan leiden dat de aanpak van HGKM minder effectief is en je (onderliggende) patronen/oorzaken van geweld kan missen in een casus. Gendersensitief kijken voegt specifieke vragen binnen een systeemgerichte benadering en maakt dat we soms meer zien en meer handelingsperspectieven krijgen voor de duurzame veiligheid. Tevens zetten we in de masterclass uiteen hoe gemeenten de aandacht voor gender in de aanpak kunnen versterken.

Meer weten?
‘De masterclass maakt onderdeel uit van een breder project  opleveren voor het bevorderen van gendersensitiviteit in de aanpak van HGKM. De komende tijd zullen deze handvatten worden afgerond en verspreid; houd onze website daarvoor in de gaten! Meer weten over hoe de gendersensitieve aanpak gestimuleerd kan worden? Neem contact op met Katrien. 

De Nationale Drug Monitor op www.nationaledrugmonitor.nl geeft een actueel beeld van de ontwikkelingen op het gebied van alcohol- en druggerelateerde criminaliteit en overlast. Wij updaten de onderdelen over illegale handel, bezit en productie van drugs en over criminaliteit en overlast door alcohol- en drugsgebruikers.

Voor de Nationale Drug Monitor 2021 en 2022 updaten we de informatie over illegale handel, bezit en productie van drugs en over alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast. De updates over het jaar 2021 zijn nu gepubliceerd. De belangrijkste bevindingen vatten we hier samen.

Daling instroom opiumwetzaken in de strafrechtketen

In 2021 is, net als in 2020 de totale instroom van Opiumwetzaken bij het Openbaar Ministerie (OM) gedaald. Het aandeel Opiumwetzaken in de totale instroom van zaken bij het OM was echter ruwweg vergelijkbaar met voorgaande jaren. In 2021 daalde de instroom van softdrugszaken en steeg de instroom van harddrugszaken bij het OM. Softdrugszaken gingen vooral om cannabisteelt en in harddrugszaken ging het vooral om bezit ervan. Het totaal aantal afdoeningen van Opiumwetzaken door de rechter steeg in 2021 ten opzicht van 2020. Ongeveer één op de tien Opiumwetzaken eindigde in 2021 in vrijspraak. In 2020 was dat nog één op de twaalf

Minder geruimde hennepkwekerijen en ontmantelde methamfetaminelabs

In 2021 zijn minder hennepkwekerijen geruimd dan in het jaar ervoor. Mogelijk kan dit verklaard worden doordat opsporing van hennepgerelateerde criminaliteit minder prioriteit heeft gekregen en de capaciteit hiervoor onder druk stond. Daarnaast kan de afname mogelijk verklaard worden door innovaties in het productieproces. Ook het aantal ontmantelde methamfetaminelabs is in 2021 afgenomen in vergelijking tot 2020. Dit kan mogelijk verklaard worden door de prioriteit die de opsporing van methamfetaminelabs in 2020 kreeg. Mogelijk is daardoor de productie van methamfetamine ook in 2021 verstoord.

Toename van drugsonderzoeken voor rijden onder invloed

Sinds in 2017 de Wet middelenonderzoek bij geweldplegers in werking is getreden, heeft de politie meer bevoegdheden bij verdenking van rijden onder invloed. Vanaf de inwerkingtreding van deze wet is het aantal drugsonderzoeken wegens rijden onder invloed bij het Nederlands Forendisch Instituut (NFI) flink toegenomen. Ook het aantal onderzoeken naar de rijkgeschiktheid van personen wegens mogelijk problematisch drugsgebruik bij het Centraal Bureau voor de uitgifte van Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) is tussen 2017-2021 sterk gestegen.

Het aantal geregistreerde verdachten van rijden onder invloed was in 2020 terug op het niveau van 2018, na een stijging in 2018 en 2019. Het aantal door de rechter afgedane zaken voor rijden onder invloed daalde in 2020 ten opzichte van 2019. Mogelijk hangt dit samen met de coronamaatregelen. Net als in voorgaande jaren werden in 2020 bijna alle verdachten van rijden onder invloed schuldig bevonden.

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).

De notitie over de opbrengsten van de groepsgesprekken, waar in de update naar wordt verwezen, vindt u hieronder:

Notitie opbrengsten groepsgesprekken

Voor het landelijk programma Geweld hoort nergens Thuis doen we actieonderzoek naar de implementatie van regie op multidisciplinair samenwerken bij huiselijk geweld en kindermishandeling. Deze podcast laat horen hoe onderzoek de ontwikkeling van een nieuwe aanpak in Rotterdam-Rijnmond ondersteunt.

De gemeente Goeree-Overflakkee is een van de gemeenten in de regio Rotterdam-Rijnmond waar het actieonderzoek naar de effectiviteit van intensieve casusregie, een nieuwe aanpak waarbij een brede kijk op oorzaken en patronen van huiselijk geweld en kindermishandeling centraal staat, wordt uitgevoerd. Eén persoon organiseert hulp op alle relevante leefgebieden, zoals financiën, relaties en sociaal netwerk. In deze podcast, die gaat over hoe het landelijk programma Geweld hoort nergens Thuis de ontwikkeling van de aanpak met onderzoek ondersteunt, vertelt Andréa van Nimwegen over de ontwikkeling van wat zij ziet als een waardevolle aanpak om (gewelds)patronen in het leven van mensen te doorbreken en hoe het actieonderzoek die ontwikkeling ondersteunt.

Meer weten?

Kijk op de projectpagina voor meer informatie over het actieonderzoek. Neem voor meer informatie over de ontwikkelingen (van intensieve casusregie) in Rotterdam-Rijnmond contact op met Katrien.

Om burgers met sociaal juridische hulpvragen beter te kunnen bereiken, wordt in drie gemeenten geëxperimenteerd met versteviging van samenwerking tussen dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein (bv. sociaal werk, bibliotheken, sociaal raadslieden). Dit project ‘Sociaal juridische hulp om de hoek’ vindt plaats in het kader van de subsidieregeling Stelselherziening Rechtsbijstand, die beschikbaar is gesteld door de minister van Rechtsbescherming. De regeling is bedoeld voor het subsidiëren van activiteiten binnen projecten die op een innovatieve manier bijdragen aan de ontwikkeling van passende, duurzame en kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor juridische problemen, waarbij de rechtzoekende en zijn hulpvraag centraal staan. In dit project werken Sociaal Werk Nederland en de Koninklijke Bibliotheek samen.

Wat is de aanleiding?

Binnen gemeenten zijn er aanzienlijke verschillen in de wijze waarop het aanbod van sociaal juridische dienstverlening georganiseerd is. Sociaal Werk Nederland (SWN) krijgt signalen dat aanbod van en/of samenwerking tussen dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein onvoldoende georganiseerd is of zelfs helemaal ontbreekt. Hierdoor worden burgers niet/onvoldoende adequaat geholpen of vallen zelfs tussen wal en schip, met alle (financiële en psychosociale) gevolgen van dien.

Wat is het doel?

Het verbeteren van de lokale samenwerking tussen het voorveld en het sociaal juridische domein vraagt om uitproberen. Daarom heeft SWN samen met de Koninklijke Bibliotheek (KB) subsidie aangevraagd voor het inrichten van drie pilots. Deze pilots zijn gericht op het versterking van het aanbod van en de samenwerking tussen de dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein. Parallel richten SWN en de KB een onderzoek in. Het doel van dit onderzoek is om het proces en het doelbereik van de pilots in kaart te brengen, om pilots van elkaar te laten leren, om knelpunten op systeemniveau aan te dragen en om bij te dragen aan opschaling van goede voorbeelden en succesfactoren.

Wat gaan we doen?

Gezien de aard en het doel van het onderzoek zijn er wat ons betreft drie uitgangspunten voor het formuleren van de aanpak. Ten eerste moet deze flexibel zijn. Ten tweede is het belangrijk dat de aanpak zo is ingericht dat we niet alleen beoordelen of het proces van de pilots goed verloopt en of de pilots hun doel bereiken, maar dat we ook kunnen bijdragen aan leren binnen, tussen en van de pilots. Ten derde is het belangrijk dat geleerde lessen kunnen worden gebruikt voor borging, doorontwikkeling en opschaling. Daarom richten we een lerende evaluatie in. Dit type onderzoek onderscheidt zich van klassiek onderzoek door onder meer het doel (verandering in plaats van verantwoording), de timing (tijdens in plaats van achteraf) en de rol van onderzoekers (betrokken in plaats van afstandelijk). Onze aanpak bestaat onder meer uit een probleemanalyse, een netwerkanalyse, praktijksessies, het samenstellen en monitoren van outcome-maps en het opstellen van eindproducten.

Wat levert dat op?

We leggen het geleerde vast in een onderzoeksrapport. Hierin is ook aandacht voor vervolgstappen voor borging, doorontwikkeling en opschaling. Naast een onderzoeksrapport reserveren we ruimte voor het opstellen van businesscases en exploitatiemodellen, het schrijven van tijdschriftartikelen en het organiseren van webinars.

Meer informatie

Houd de projectpagina in de gaten of neem contact op met Bob.

Om burgers met sociaal juridische hulpvragen beter te kunnen bereiken, wordt in drie gemeenten geëxperimenteerd met versteviging van samenwerking tussen dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein (bv. sociaal werk, bibliotheken, sociaal raadslieden). Dit project ‘Sociaal juridische hulp om de hoek’ vindt plaats in het kader van de subsidieregeling Stelselherziening Rechtsbijstand, die beschikbaar is gesteld door de minister van Rechtsbescherming. De regeling is bedoeld voor het subsidiëren van activiteiten binnen projecten die op een innovatieve manier bijdragen aan de ontwikkeling van passende, duurzame en kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor juridische problemen, waarbij de rechtzoekende en zijn hulpvraag centraal staan. In dit project werken Sociaal Werk Nederland en de Koninklijke Bibliotheek samen.

Wat is de aanleiding?

Binnen gemeenten zijn er aanzienlijke verschillen in de wijze waarop het aanbod van sociaal juridische dienstverlening georganiseerd is. Sociaal Werk Nederland (SWN) krijgt signalen dat aanbod van en/of samenwerking tussen dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein onvoldoende georganiseerd is of zelfs helemaal ontbreekt. Hierdoor worden burgers niet/onvoldoende adequaat geholpen of vallen zelfs tussen wal en schip, met alle (financiële en psychosociale) gevolgen van dien.

Wat is het doel?

Het verbeteren van de lokale samenwerking tussen het voorveld en het sociaal juridische domein vraagt om uitproberen. Daarom heeft SWN samen met de Koninklijke Bibliotheek (KB) subsidie aangevraagd voor het inrichten van drie pilots. Deze pilots zijn gericht op het versterking van het aanbod van en de samenwerking tussen de dienstverleners aan de voorkant van het sociaal juridische domein. Parallel richten SWN en de KB een onderzoek in. Het doel van dit onderzoek is om het proces en het doelbereik van de pilots in kaart te brengen, om pilots van elkaar te laten leren, om knelpunten op systeemniveau aan te dragen en om bij te dragen aan opschaling van goede voorbeelden en succesfactoren.

Wat gaan we doen?

Gezien de aard en het doel van het onderzoek zijn er wat ons betreft drie uitgangspunten voor het formuleren van de aanpak. Ten eerste moet deze flexibel zijn. Ten tweede is het belangrijk dat de aanpak zo is ingericht dat we niet alleen beoordelen of het proces van de pilots goed verloopt en of de pilots hun doel bereiken, maar dat we ook kunnen bijdragen aan leren binnen, tussen en van de pilots. Ten derde is het belangrijk dat geleerde lessen kunnen worden gebruikt voor borging, doorontwikkeling en opschaling. Daarom richten we een lerende evaluatie in. Dit type onderzoek onderscheidt zich van klassiek onderzoek door onder meer het doel (verandering in plaats van verantwoording), de timing (tijdens in plaats van achteraf) en de rol van onderzoekers (betrokken in plaats van afstandelijk). Onze aanpak bestaat onder meer uit een probleemanalyse, een netwerkanalyse, praktijksessies, het samenstellen en monitoren van outcome-maps en het opstellen van eindproducten.

Wat levert dat op?

We leggen het geleerde vast in een onderzoeksrapport. Hierin is ook aandacht voor vervolgstappen voor borging, doorontwikkeling en opschaling. Naast een onderzoeksrapport reserveren we ruimte voor het opstellen van businesscases en exploitatiemodellen, het schrijven van tijdschriftartikelen en het organiseren van webinars.

Jaarlijks verschijnt de Nationale Drug Monitor. Deze monitor geeft een actueel overzicht van de informatie over middelengebruik door gestructureerd gegevens uit bestaande registraties en onderzoeken te verzamelen.

Twee hoofdstukken in de Nationale Drug Monitor gaan over illegale handel, productie en bezit van drugs en over criminaliteit en overlast door alcohol- en druggebruikers. Voor de Nationale Drug Monitor 2020 hebben wij deze twee hoofdstukken opgesteld. Daarbij hebben we ook de invloed van de coronamaatregelen in 2020 op de registraties van drug- en acoholgerelateerde criminaliteit en overlast verkend. De volledige Nationale Drug Monitor met de door ons opgestelde hoofdstukken 14 en 15 vind je hier.

We hebben dit onderzoek, in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam, uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).

8 maart, internationale vrouwendag. Meer dan we denken worden de relaties tussen mannen en vrouwen nog steeds bepaald door de verwachtingen die we als samenleving aan de twee seksen opleggen. Dat is ook het geval bij geweld tegen vrouwen: gender is één van de factoren die geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld veroorzaken en in stand houden. Om dit geweld effectief aan te pakken is dan ook aandacht voor gender nodig. Maar wat is dat dan precies? En hoe ziet de relatie tussen gender en geweld tegen vrouwen/huiselijk geweld eruit? In deze analyse leggen we dat uit. We stelden de analyse op in het kader van onze nadere concretisering van de aanbevelingen die aan Nederland zijn gedaan in het kader van de opvolging van het Verdrag van Istanbul. Het hele rapport is hier te vinden.

20094-Analyse gender en huiselijk geweld-Regioplan

Hoe zorgen gemeenten voor meer veiligheid voor vrouwen en meisjes in de openbare ruimten en bij het uitgaan? Wij ondersteunen de gemeenten in hun aanpak en ontwikkelden in dat kader twee kennisproducten.

Vrouwen en meisjes worden vaker dan mannen en jongens slachtoffer van seksuele intimidatie, grensoverschrijdend gedrag en geweld en voelen zich ook vaker onveilig. Verschillende gemeenten voeren beleid om het voor meisjes en vrouwen veiliger te maken in de openbare ruimte en bij het uitgaan. Met het beleidsprogramma Veilige Steden ondersteunen wij hen hierbij. In het kader hiervan hebben wij twee kennisproducten voor gemeenten ontwikkeld: een factsheet over feiten en cijfers en een handreiking met voorbeelden van wat werkt in de preventieve aanpak van onveiligheid. Deze kennisproducten kunnen als handvat voor gemeenten dienen in hun aanpak om de veiligheid van vrouwen en meisjes in de openbare ruimten en bij het uitgaan te vergroten!

Kijk voor meer informatie ook eens op de website van het programma Veilige Steden.