Huiselijk geweld en kindermishandeling (HGKM) is een probleem dat gedeeltelijk onzichtbaar is. Voor de aanpak van de HGKM-problematiek is zicht op een zo groot mogelijk deel van de problematiek van belang. Door het meetbaar maken van risicofactoren voor HGKM kan een onderbouwde schatting van de aard en omvang van HGKM gemaakt worden (de risicoscore huiselijk geweld). Voor de regio Zuid-Holland Zuid berekenen wij een dergelijke risicoscore. Hiermee wordt zichtbaar waar in de regio zich de meeste risico’s op HGKM voordoen en hoe zich dat verhoudt tot het zichtbare deel van de problematiek. Een vergelijkbare exercitie voerden we eerder al uit voor de regio Rotterdam-Rijnmond, in het kader van de regiovisie Geweld hoort nergens thuis.

Meer informatie?
Neem contact op met Katrien.

Ouderenmishandeling is een relatief onderbelichte vorm van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Zo blijft ouderenmishandeling een onderbelichte vorm van geweld in het beleid, maar ook in de signaleringsstructuur. Bij verschillende gemeenten leeft de behoefte een lokaal plan van aanpak voor de bestrijding van ouderenmishandeling op te stellen. Dit komt mede door de expliciete aandacht voor de bestrijding van ouderenmishandeling in het programma Geweld hoort nergens thuis (GHNT).

Om de behoefte die leeft in meerdere gemeenten te ondersteunen, wil de GHNT-regio West-Brabant workshops aanbieden. Wij zullen daarom voor de gemeenten in deze regio workshops vormgeven en organiseren, in het kader van het opstellen van een lokaal plan van aanpak ouderenmishandeling. Tijdens de workshops komen belangrijke onderdelen van de lokale aanpak van ouderenmishandeling aan bod en werken gemeenten aan een kader voor hun eigen lokale plan van aanpak. Na afloop van de workshops hebben de gemeenten voldoende basis om het plan van aanpak verder op te stellen, passend bij hun lokale situatie.

We organiseren de workshops in opdracht van het regionaal programma Geweld hoort nergens thuis West-Brabant. Bij de voorbereiding van de workshops worden vertegenwoordigers van het regionaal programma, gemeenten en Veilig Thuis West-Brabant actief betrokken om ervoor te zorgen dat de workshops zo goed mogelijk aansluiten op de regionale en lokale situatie in de gemeenten in de regio West-Brabant.

Meer informatie?
Neem contact op met Frank. 

Ouderenmishandeling komt helaas regelmatig voor onder ouderen in Nederland. Om de vaak verborgen problematiek beter te kunnen herkennen heeft het ministerie van VWS ons gevraagd instrumentarium te ontwikkelen dat bij moet dragen aan verbeterde signalering van slachtoffers. Dat is een van de maatregelen in het Programma Geweld hoort nergens thuis van de ministeries VWS en JenV en de VNG, waarvan de aanpak ‘Veilig ouder worden’ onderdeel is.

Aanleiding

In 2018 deden wij onderzoek naar de aard en omvang van ouderenmishandeling. Uit het prevalentieonderzoek bleek dat ruim 1 op de 20 ouderen slachtoffer wordt van ouderenmishandeling. Het onderzoek bracht daarnaast enkele risicofactoren van ouderenmishandeling in kaart. De diversiteit van de groep slachtoffers van ouderenmishandeling is echter groot en risicofactoren zijn niet altijd op iedere oudere van toepassing. Door deze diversiteit in het oog te houden kan bijgedragen worden aan een betere signalering van slachtoffers van ouderenmishandeling.

Ontwikkeling van risicoprofielen

Het is daarom van belang de inzichten over kenmerken van slachtofferschap van ouderenmishandeling beter te benutten en te laten aansluiten bij de praktijk. Als vervolg op het prevalentieonderzoek heeft het ministerie van VWS ons daarom gevraagd om risicoprofielen van slachtoffers van ouderenmishandeling te ontwikkelen. Op basis van data-analyse van de gezondheidsmonitor en kennis en praktijkervaringen van diverse professionals hebben wij zes risicoprofielen van slachtoffers van ouderenmishandeling ontwikkeld.

De risicoprofielen geven inzicht in de typerende persoons- en achtergrondkenmerken van de slachtoffers van ouderenmishandeling. Ze laten zien dat slachtoffers op verschillende punten van elkaar verschillen. Door kennis te nemen van de profielen stellen we onszelf in staat om met een bredere blik naar (potentiële) slachtoffers van ouderenmishandeling te kijken wat kan bijdragen aan een verbeterde signalering. Een volgende stap is het nadenken over de wijze van verspreiding en toepassing van de risicoprofielen. Het ministerie van VWS gaat naar aanleiding van ons rapport een handzame tool ontwikkelen en verspreiden onder professionals zodat zij de risicoprofielen kunnen gebruiken in hun dagelijks werk.

Meer informatie?

Bekijk hier de zes risicoprofielen van slachtoffers van ouderenmishandeling of lees ons onderzoeksrapport op de projectpagina. Voor meer informatie over de (ontwikkeling van de) risicoprofielen kunt u contact opnemen met Eline.

GREVIO rapporteerde over de naleving door Nederland van het Verdrag van Istanbul. Zij benadrukken daarbij het belang van het onderscheid tussen mannen en vrouwen in de aanpak van huiselijk geweld. Wij ontwikkelden enkele jaren geleden een toolkit om dit onderscheid in beleid en uitvoering te ondersteunen.

Onlangs rapporteerde GREVIO over de naleving door Nederland van het Verdrag van Istanbul. In het rapport staan veel complimenten aan de Nederlandse aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar GREVIO uit ook een belangrijke zorg: doordat we in de Nederlandse aanpak geen onderscheid tussen mannen en vrouwen maken, dreigen we voorbij te gaan aan de rol die gender speelt bij het ontstaan en voortduren van deze problematiek. Gender als in de maatschappelijke betekenis die we geven aan man- en vrouwzijn. Die leidt tot ongelijkheid, en die ongelijkheid hangt samen met verschillen in dader- en slachtofferschap tussen mannen en vrouwen. Vrouwen worden bijvoorbeeld veel vaker slachtoffer van structureel geweld door hun (ex-)partner dan mannen en ondervinden daar ook meer schade van, zo blijkt uit recent prevalentieonderzoek. Maar rekening houden met gender: wat betekent dat voor beleid en uitvoering? Wij ontwikkelden een aantal jaren geleden samen met Movisie en Atria een toolkit om dat te ondersteunen. Je vindt de toolkit hier.

Seksuele uitbuiting komt voor in Amsterdam. Maar eigenlijk weten we nog niet zoveel over de aard ervan. Met welke vormen kunnen slachtoffers te maken krijgen? En voelen zij zich eigenlijk wel slachtoffer? Hoe gaan daders te werk? En wat kunnen gemeenten doen?

We onderzochten op verzoek van de gemeente Amsterdam de aard en patronen van seksuele uitbuiting. We schetsten de contouren van integraal beleid gericht op het voorkomen en aanpakken van seksuele uitbuiting. Het onderzoeksrapport over seksuele uitbuiting en de aanbevelingen over dit onderwerp vindt u hier.

Speelveld van de gemeente bij seksuele uitbuiting

Onderstaande infographic geeft het speelveld in een gemeente goed weer. Te zien is met welke maatschappelijke domeinen beleidsmakers te maken hebben, met wie zij per domein moeten samenwerken en welke concrete handelingsperspectieven ze hebben. Het speelveld maakt inzichtelijk dat beleid gericht op het tegengaan van seksuele uitbuiting divers moet zijn en domeinen sterk moeten samenhangen. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat de drempel naar de legale branche voor autonome sekswerkers laag is, maar tegelijkertijd hoog is voor personen die misbruik van die branche willen maken?

Om de erkenning van slachtofferschap van mensenhandel meer los te koppelen van het strafproces is gedurende 2018 en 2019 een pilot uitgevoerd. Hierbij brengt een onafhankelijke commissie een deskundigenbericht uit over de aannemelijkheid van slachtofferschap van mensenhandel.

Mensenrechten van slachtoffers van mensenhandel centraal

In Nederland is de erkenning van slachtofferschap in sterke mate verbonden met het strafproces; als geen sprake is van vervolging (en veroordeling) van de dader worden mogelijke slachtoffers niet erkend als slachtoffers. Dit kan er toe leiden dat slachtoffers geen toegang krijgen tot gespecialiseerde ondersteuning en voorzieningen. Om de bescherming van slachtoffers meer centraal te stellen is in januari 2018 een pilot gestart waarbij een onafhankelijke multidisciplinaire commissie een deskundigenbericht uitbrengt over de aannemelijkheid van slachtofferschap. Gedurende de periode januari 2018 en april 2019 hebben we de pilot gevolgd en de ervaringen en opbrengsten in kaart gebracht. Dit deden we onder andere door documentstudies, dossieronderzoek en interviews met de commissieleden en medewerkers van het Schadefonds Geweldsmisdrijven, advocaten, hulpverleningsorganisaties en de IND.

Aannemelijk maken van slachtofferschap?

De meeste aanvragen die de commissie heeft behandeld zijn afkomstig van buitenlandse slachtoffers van mensenhandel. Bij circa driekwart van de uitgebrachte adviezen kon de Commissie slachtofferschap aannemelijk maken. Door vanuit verschillende expertises naar de aanvragen te kijken en gebruik te maken van verschillende informatiebronnen heeft de commissie voldoende aanknopingspunten gevonden om slachtofferschap aannemelijk te maken. In de Commissie is veel kennis bijeengebracht over het duiden van signalen van mensenhandel bij niet-evidente casussen.

Meerwaarde van de uitgebrachte adviezen

Positieve deskundigenberichten zijn met name ingezet in het kader van verblijfsrechtelijke procedures voor buitenlandse slachtoffers van mensenhandel. Naast het inzetten van het deskundigenbericht in verblijfsrechtelijke procedures, is ook sprake van meerwaarde op immaterieel vlak, in de vorm van erkenning van hun slachtofferschap. Dit kan bijdragen aan het verwerkingsproces.

Nederlandse slachtoffers hebben nauwelijks gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een aanvraag in te dienen. Voor hen is de meerwaarde van een positief deskundigenbericht minder evident omdat rechtmatig verblijf niet in het geding is. De pilot heeft hierdoor een nauwere focus gekregen dan aanvankelijk bedoeld.

We hebben de procesevaluatie uitgevoerd in opdracht van het WODC en het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Lees meer over de aanpak en resultaten in het onderzoeksrapport. Meer informatie? Neem contact op met Jeanine.

Om de erkenning van slachtofferschap van mensenhandel meer los te koppelen van het strafproces is gedurende 2018 en 2019 een pilot uitgevoerd. Hierbij brengt een onafhankelijke commissie een deskundigenbericht uit over de aannemelijkheid van slachtofferschap van mensenhandel.

Mensenrechten van slachtoffers van mensenhandel centraal

In Nederland is de erkenning van slachtofferschap in sterke mate verbonden met het strafproces; als geen sprake is van vervolging (en veroordeling) van de dader worden mogelijke slachtoffers niet erkend als slachtoffers. Dit kan er toe leiden dat slachtoffers geen toegang krijgen tot gespecialiseerde ondersteuning en voorzieningen. Om de bescherming van slachtoffers meer centraal te stellen is in januari 2018 een pilot gestart waarbij een onafhankelijke multidisciplinaire commissie een deskundigenbericht uitbrengt over de aannemelijkheid van slachtofferschap. Gedurende de periode januari 2018 en april 2019 hebben we de pilot gevolgd en de ervaringen en opbrengsten in kaart gebracht. Dit deden we onder andere door documentstudies, dossieronderzoek en interviews met de commissieleden en medewerkers van het Schadefonds Geweldsmisdrijven, advocaten, hulpverleningsorganisaties en de IND.

Aannemelijk maken van slachtofferschap?

De meeste aanvragen die de commissie heeft behandeld zijn afkomstig van buitenlandse slachtoffers van mensenhandel. Bij circa driekwart van de uitgebrachte adviezen kon de Commissie slachtofferschap aannemelijk maken. Door vanuit verschillende expertises naar de aanvragen te kijken en gebruik te maken van verschillende informatiebronnen heeft de commissie voldoende aanknopingspunten gevonden om slachtofferschap aannemelijk te maken. In de Commissie is veel kennis bijeengebracht over het duiden van signalen van mensenhandel bij niet-evidente casussen.

Meerwaarde van de uitgebrachte adviezen

Positieve deskundigenberichten zijn met name ingezet in het kader van verblijfsrechtelijke procedures voor buitenlandse slachtoffers van mensenhandel. Naast het inzetten van het deskundigenbericht in verblijfsrechtelijke procedures, is ook sprake van meerwaarde op immaterieel vlak, in de vorm van erkenning van hun slachtofferschap. Dit kan bijdragen aan het verwerkingsproces.

Nederlandse slachtoffers hebben nauwelijks gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een aanvraag in te dienen. Voor hen is de meerwaarde van een positief deskundigenbericht minder evident omdat rechtmatig verblijf niet in het geding is. De pilot heeft hierdoor een nauwere focus gekregen dan aanvankelijk bedoeld.

We hebben de procesevaluatie uitgevoerd in opdracht van het WODC en het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Lees meer over de aanpak en resultaten in het onderzoeksrapport. Meer informatie? Neem contact op met Jeanine.

Kwetsbare groepen als zwerfjongeren kampen met grote problemen. Ze hebben vrijwel allemaal schulden, ook bij overheidsorganisaties. Rigide incassoprocedures verergerden tot voor kort de problemen meer dan dat zij deze oplosten. Met de Brede Schuldenaanpak en de Rijksincassovisie komt daarin verandering maar vooralsnog zijn er ook nog knelpunten.

Over het onderzoek naar zwerfjongeren en andere kwetsbare groepen en hun incassoproblematiek bij de overheid, schreven we een artikel in het online tijdschrift Sociaal Bestek. Lees het artikel Onderzoek naar maatwerk bij schulden van zwerfjongeren hier.

Sekswerk en prostitutiebeleid staat de laatste tijd nadrukkelijk in de publieke aandacht. Politici en deskundigen buitelen over elkaar heen om te vertellen hoe het beter kan. In de discussie gaat het echter bijna uitsluitend over misstanden in de seksbranche. Dat is jammer. Want ook normalisering en destigmatisering zouden een belangrijke rol kunnen spelen van het verbeteren van de positie van sekswerkers in Nederland. Om zelf een steentje bij te dragen organiseren we op 31 oktober een avond over sekswerk en stigma. Wat is stigma? Welke impact heeft stigma op het dagelijks leven van sekswerkers? Deze avond zijn sekswerkers zelf aan het woord. Ze vertellen hun eigen verhaal.

31 oktober 2019
19.30 uur
Pay as you like
Met muziek van Teake Damstra
Reserveren kan via de website van Pakhuis de Zwijger

Gemeente Tilburg zet recent stevig in op een passende plegeraanpak voor plegers van huiselijk geweld en kindermishandeling. Wij volgen de casuïstiek en behaalde resultaten.

In situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling is professionele hulp nodig. Hulp direct na een incident heeft de grootste kans van slagen, zo weten ze in Tilburg. Sterk Huis is samen met haar partners begonnen met een pilot om plegers van huiselijk geweld en kindermishandeling zo snel mogelijk naar passende hulpverlening te leiden. Gemeente Tilburg heeft ons uitgenodigd om casusonderzoek uit te voeren. Hiermee is inzichtelijk gemaakt in hoeverre de doelen zijn behaald.